Dwa krajobrazy

Henryk Waniek jest artystą-erudytą, pisarzem, malarzem, znawcą historii, filozofii, duchowości różnych kultur i literatury mistycznej. Urodził się w 1942 roku w Oświęcimiu. Jego ojciec, malarz i grafik, należał do przedwojennej Grupy Krakowskiej. W 1970 roku Hemnryk Waniek ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie. Jeszcze w trakcie studiów zainteresował się fantastyczno-magicznym wymiarem sztuki. Związał się z katowicką grupą Oneiron, która powstała w latach 60 XX wieku. Jej członkowie – oprócz Wańka: Urszula Broll, Antoni Halor, Zygmunt Stuchlik, Andrzej Urbanowicz – zwrócili się ku magii i alchemii, a także filozofii i religii Dalekiego Wschodu.

Prace artysty nie pozwalają przejść obok bez refleksji – sprawiają niezwykłą przyjemność samodzielnego odkrywania aluzyjnych tropów i zaszyfrowanych wiadomości. Tak również jest w przypadku obrazu Dwa światy z kolekcji Muzeum Narodowego w Szczecinie. Patrząc na niego z daleka przypomina wielkie oko z czarną źrenicą i błękitno-zieloną tęczówką. Jednak przyglądając się uważniej widać koło ruletki z liczbami i fazami księżyca zawieszone jakby w kosmosie. Wokół błękitne niebo przechodzące łagodnie, przez jasne obłoki w podmiejski pejzaż z lasami i łąkami. Idylliczny, sielski landszaft, nad którym unosi się niepewny los – hazardowa gra, czy przeznaczenie. Waniek w swoich pracach nawiązuje nie tylko do wielowiekowej tradycji europejskiej, ale tworzy także własne, wizualne neologizmy, do których niejednokrotnie powraca.

Marlena Chybowska-Butler