Chrystus Ukrzyżowany

Malarstwo na szkle stało się w Polsce bardzo popularne za sprawą licznych warsztatów tworzących dla odbiorców z małych miasteczek i wsi (patrz: E/260/ML, E/262/ML, E/9489/ML, E/16842/ML, E/16844/ML, E/17350/ML). Każdy wypracował własne wzorce i odmienną technikę malarską. Obrazy malowane w warsztatach lubelskich odznaczały się podobieństwem formalnym: ciemnoniebieskim, prawie granatowym tłem o zgaszonym odcieniu, delikatnym konturem rysowanym cienką kreską piórkową – czerwonym w partiach ciała, a czarnym na innych detalach przedstawienia, oraz ornamentem kwiatowym przypominającym rozwiniętą różę, „widzianą z profilu na tle liści płasko rozpostartych i otaczających kwiat z trzech stron”. Barwa ornamentu była zawsze jednakowa: kwiat czerwony, karminowy lub cynobrowy z kreskowaniem wodnistoczarnym lub białym oraz liście ciemnozielone o rwanym czarnym, dekoracyjnym żyłkowaniu. Popularne lubelskie wizerunki: św. Barbary lub św. Katarzyny, Matki Boskiej Częstochowskiej czy Chrystusa Ukrzyżowanego lub w grobie, były często opatrzone pięknie kaligrafowanymi podpisami.

W obrazach lubelskich wyróżniał się sposób rysowania postaci ludzkiej, szczególnie w przedstawieniach Chrystusa Ukrzyżowanego. Widoczne jest dążenie do uzyskania efektów dekoracyjno-rytmicznych, bez liczenia się z anatomią, której malarz nie starał się odtworzyć, lecz traktował jako punkt wyjścia dla koncepcji artystycznej.

Sama scena Ukrzyżowania była bardzo popularna w ludowym malarstwie na szkle nie tylko na Lubelszczyźnie. Temat ten przyjmował różnorodne schematy ikonograficzne, często wzorowane na znanych dziełach malarstwa religijnego, szczególnie barokowego. Niektóre wersje tak zostały uproszczone treściowo i formalnie, że przekształciły się w oryginalne dzieła sztuki ludowej, które dziś trudno uważać za kopie słynnych obrazów z kościołów odpustowych. Chrystus, wyobrażany przeważnie samotnie, był wówczas często przedstawiany w dekoracyjnym obramowaniu złożonym z narzędzi męki lub w towarzystwie słońca i księżyca o rysach ludzkiej twarzy.