Świecznik chanukowy (hebr. chanukija)
ca 1932
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Podarowane przez Witolda Malesę-Bonieckiego świecznik oraz dwie lampki chanukowe są pamiątką po rodzinie Beckermannów(?) mieszkającej przy ulicy Leszno 61 w Warszawie. Bckermannowie (?) mieli dwoje dzieci, starsząj Esterkę i młodszego Szmulka. Matka, pobożna Żydówka (nosząca tradycyjną perukę), prowadziła sklepik na parterze kamienicy. Ojciec, również pobożny Żyd, prowadził nauki w chederze (elementarnej szkole żydowskiej o religijnym charakterze) oraz niewielką żydowska drukarnię w oficynie budynku, w którym mieszkali.
| Matka darczyńcy (z domu Boniecka) wraz ze swoimi rodzicami mieszkała na pierwszym piętrze tej samej kamienicy. Przyjaźniła się z Esterką – dziewczynki były podobnym wieku. Kiedy rozpoczęła się okupacja niemiecka ojciec Esterki prosił dziadka darczyńcy aby przejął jego drukarnię w obawie przed jej przejęciem przez władze niemieckie. Mężczyzna się jednak nie zgodził w obawie o swoją rodzinę. Zgodził się jednak przechować najcenniejsze przedmioty, które Beckermannowie (?) posiadali – dwie lampki chanukowe i siedmioramienny świecznik. Mężczyzna bał się jednak trzymać przedmioty związane z żydowskim kultem religijnym w domu. Po czasie zaniósł je do zamkniętej już wtedy drukarni w oficynie i zamurował je we wnęce w ściennie. Po wojnie mężczyzna wrócił do kamienicy na Lesznie. Budynek był spalony, ale w skrytce w ścianie nadal znajdowały się lampki chanukowe oraz świecznik. Przedmioty były osmolone przez dym po pożarze. Rodzina Bonieckich zabierała ze sobą pamiątki po żydowskich sąsiadach (w nadzieli, że z czasem się po nie zgłoszą) do każdego miejsca, w którym się zatrzymywali. W docelowym mieszkaniu, które zajęła rodzina Bonieckich przedmioty spoczęły już na pawlaczu. Darczyńca wspomina, że ponieważ „jeszcze w latach 60’-70’ nie mówiło się o sprawach żydowskich, Bonieccy zapomnieli o lampkach i świeczniku. Darczyńca znalazł je w latach 80’. Zdał sobie sprawę z tego, że przedmioty są wartościowe podczas późniejszej wizyty służbowej w Izraelu (pracował w Polskim radiu), gdzie zobaczył podobny prezentowany świecznik w gablocie na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. Kiedy powstało Muzeum POLIN mężczyzna zdecydował się przekazać pamiątki do zbiorów.
MF
9600 p.n.e. — 4100 p.n.e.
Muzeum Narodowe w Szczecinie
XIX
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
1. połowa XIX wieku
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Okręgowe w Toruniu
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna