Pamiątki rodziny Weberów Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Dom Kurta Webera nie był bardzo religijny, chociaż ojciec, Edward Weber, był ostatnim przewodniczącym gminy żydowskiej w Cieszynie. Kurt pamiętał, że w synagodze ojciec bywał tylko dwa razy w roku. Weberowie byli rodziną od wieków zakorzenioną w Cieszynie, mieszkali w kamienicy przy ul. Głębokiej. Edward Weber miał niewielką fabryczkę wyrobów galanteryjnych na Przykopie, nad Olzą. Kurt Weber wspominał: „W domu mówiło się po niemiecku, na ulicy porozumiewaliśmy się z koleżkami gwarą śląską i dopiero w szkole poznałem literacki język polski” (K. Weber, „Dokument podróży”, Gdynia 2014, s. 17).

Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 r. miasto zajęli Niemcy. Kurt z matką Reginą i młodszym bratem Piotrem dotarli do Przemyśla, a potem do Lwowa, gdzie później dołączył do nich ojciec. W 1941 r. rodzina została aresztowana przez NKWD. Stało się to przypadkowo; została włączona do transportu podczas aresztowania sąsiadów (zob. K. Weber, dz. cyt., s. 27–28.). Weberowie zostali wywiezieni w głąb Związku Radzieckiego, gdzie w tadżyckim Leninabadzie (obecnie: Chodżent) przeżyli kolejne wojenne lata.

Tam najprawdopodobniej nabyli albo dostali te dwie besaminki. Tak mówił Kurt Weber, przekazując je do muzeum; nie pamiętał ich z przedwojennego domu rodzinnego.

Weber po wojnie został operatorem filmowym. Jest autorem zdjęć do wielu ważnych polskich filmów lat 50. i 60. XX w., m.in. „Zaduszek” i „Salta” Tadeusza Konwickiego czy „Ludzi z pociągu” Kazimierza Kutza. W 1955 r. zrealizował „Pod jednym niebem” pierwszy polski film dokumentalny o getcie warszawskim. W wyniku antysemickiej kampanii w marcu 1968 roku zdecydował się na wyjazd do Republiki Federalnej Niemiec. Zmarł w 2015 roku.

Renata Piątkowska