Koczyk damski

Koczyk damski jest najstarszym stojącym w wozowni Potockich w Łańcucie pojazdem konnym. Jednocześnie jest jednym z sześciu „starożytnych” (jak je w Łańcucie, w czasach Potockich, nazywano) pojazdów należących niegdyś do poprzednich właścicieli i przodków III ordynata Romana Potockiego, jakie pozostawił on z dawnych łańcuckich wozowni i ustawił w nowej, przez siebie wybudowanej na pocz. XX wieku. Koczyk, jak i niektóre „starożytne” pojazdy został, w tym samym czasie, odesłany do Wiednia, gdzie dokonano jego restauracji. Jednak jako jedyny ma na podwoziu naniesioną datę zakończenia tego remontu - „19 II 1904”. Koczyk, zwany w inwentarzach łańcuckich kariolką, był powozem należącym do księżnej marszałkowej Izabelli z Czartoryskich Lubomirskiej, służącym jej do spacerów w Łańcucie. Powoziła nim sama. Na tylnej ławce - siedząc z opuszczonymi nogami plecami do pojazdu, towarzyszył księżnej chłopiec stajenny. Była to stała zasada obowiązująca w pojazdach do powożenia przez właścicieli - przy czym towarzyszący służący (w Polsce nazywany chłopcem stajennym a w Wielkiej Brytanii groom) był nie tylko ceremonialną asystą – przyprowadzał i odprowadzał przygotowany do spaceru ekwipaż oraz zajmował się końmi i powozem, kiedy podczas spaceru opuszczali go powożący - dama lub dżentelmen. Koczyk, lakierowany jest w kolorze żółtym i czarnym, z lakierowanymi na czarno elementami skórzanymi i częściami metalowymi. Ma muszelkowaty kształt nadwozia zawieszony na czterech resorach „C” i rozworową konstrukcję podwozia z podymą i śnicami. Przystosowany jest do dwukonnego zaprzęgu kucy z ewentualnie doprzęganym dodatkowo trzecim - przy prawym, przednim resorze zamontowany jest, służący do tego hak. Ten koczyk po rodzinie Potockich z Łańcuta zachowany przy tym w oryginalnym należy do wyjątkowych w Europie.

Aldona Cholewianka-Kruszyńska