Józef Poniatowski

Portret księcia Józefa Poniatowskiego (miniatura)
Miniatura z kolekcji muzealnej, w ozdobnym drewnianym etui (zamykanym i z podpórką do stawiania) przedstawia portret młodego mężczyzny w generalskim mundurze, ukazanego w półpostaci, z lewą ręką wspartą na głowni szabli przy prawym boku. Autorstwo miniatury przypisywane jest Henrykowi Bennerowi (ur. w 1767 r, zm. w 1818 r). Był z pochodzenia Niemcem, który osiedlił się w Warszawie i tam działał w latach 1815 - 16 . Był malarzem i miniaturzystą. Książę Józef Antoni Poniatowski, zwany Pepi (ur. w maju 1763 r w Wiedniu, zm. w październiku 1813 r pod Lipskiem, utonął w Elsterze) był generałem, ministrem wojny, naczelnym wodzem wojsk Księstwa Warszawskiego i marszałkiem Francji, synem Andrzeja Poniatowskiego i Teresy z książąt Kinskich. Wychowany zagranicą, dzięki opiece swego stryja Stanisława Augusta Poniatowskiego króla Polski, pozostał Polakiem. Od dziecka był przeznaczony do służby wojskowej i do niej wychowywany. Był stanowczym przeciwnikiem jakichkolwiek układów z państwa mi zaborczymi, uważał że należy dalej prowadzić walkę o niepodległość. Po przystąpieniu króla Stanisława Augusta do Targowicy złożył dymisję i wyjechał zagranicę (odesłał królowi ordery Orła Białego i Św. Stanisława). Po pisemnym wezwaniu go przez króla do powrotu, wrócił do Polski i przystąpił do Powstania Kościuszkowskiego. Po klęsce powstania wyjechał do Wiednia, a kiedy carem został Paweł powrócił do kraju i przebywał głównie w Jabłonnie pod Warszawą oraz w warszawskim Pałacu pod Blachą. Po powstaniu Księstwa Warszawskiego powrócił do służby wojskowej i w 1809 r został naczelnym dowódcą sił zbrojnych Księstwa. Po wybuchu wojny z Austrią i zwycięskiej walce pod Lutzen nad Łabą dotarł z armią pod Lipsk, gdzie w pierwszym dniu bitwy narodów 16 października został mianowany przez Napoleona marszałkiem Francji. Zginął 19 października, przeprawiając się przez rzekę Elsterę. Miniatura jest eksponowana w bibliotece zamkowej na I piętrze
Bożena Rybkowska