![E/16803/ML E/16803/ML - Krzyż dwustronny, po obu stronach po 5 pól z malowanymi przedstawieniami – z jednej strony temat Ukrzyżowania, z drugiej – Zmartwychwstania. Tło na obu stronach błękitne, z obłokami.
Ukrzyżowanie
W centrum Chrystus Ukrzyżowany: w cierniowej koronie, perizonium, ze stopami przybitymi, każda odrębnym gwoździem. Na górnym ramieniu tabliczka z napisem INRI. W polu pod krzyżem widnieje czaszka i skrzyżowane piszczele. W polu po lewej – Maryja ze złożonymi dłońmi, ubrana w błękitną suknię i biały maforion, obok zachowany fragment inskrypcji (MP). Po prawej św. Jan (C. IOAHN) w błękitnej szacie spodniej i białym płaszczu, z dłońmi skierowanymi w stronę Chrystusa. W górnym polu – Bóg Ojciec wychylający się spośród chmur, w rozwianym płaszczu, z napisem: ??? ???.
Zmartwychwstanie
W centrum ukazany jest Chrystus Zmartwychwstały; prawą dłoń unosi ku górze, jego głowę otacza poświata. Ubrany jest w jasnoróżową szatę spodnią i błękitny płaszcz. W polu poniżej widoczny jest pusty sarkofag. Ponad nim widnieje napis: BOCKPECEHIE ?????. W polu po lewej – w jasnych szatach ukazany jest anioł trzymający płytę nagrobną, po prawej – jedna z myrofor, z naczyniem na olejek w dłoniach, ubrana w błękitną suknię i biały maforion. W górnym polu, pośród chmur, w jasnej poświacie widnieje oko opatrzności (oko wpisane w trójkąt).
Wszystkie twarze, oprócz Boga Ojca, mają identyczne rysy. Ograniczona gama barwna.
Przemieszanie napisów cyrylickich i łacińskich świadczy o środowisku unickim.
Konserwacja: 2010](/brepo/panel_repo/2022/04/15/0jkdxh/contain-360-1000-max-e-16803-ml-001.jpg)
Krzyż dwustronny unicki ze scenami Ukrzyżowania i Zmartwychwstania
1801 — 1900
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Sztuka Ludowa Lubelszczyzny (XVII – 1. połowa XX wieku)
Na Lubelszczyźnie obok kościołów katolickich, często po sąsiedzku, wznoszono świątynie prawosławne czy greckokatolickie. W ich dekoracji wnętrz, oprócz wizerunków Chrystusa, Maryi czy świętych (patrz: E/5971/ML, E/16621/ML, E/16726/ML, E/16797/ML, E/16801/ML, E/16803/ML, E/16804/ML), pojawiały się przedstawienia Michała Archanioła.
W tradycji chrześcijańskiej był to pierwszy i najważniejszy spośród aniołów, obdarzony przez Boga szczególnym zaufaniem i kluczami do nieba. Hebrajskie imię Mika’el znaczy „Któż jak Bóg”. Zajmuje on pozycję zwierzchnią nad wszystkimi siłami niebieskimi i często jest nazywany wodzem niebieskich zastępów – arcystrategiem. Uważany jest za anioła łaski i zmiłowania oraz sprawiedliwości i sądu, który ma ważyć dusze na Sądzie Ostatecznym. Dlatego niekiedy jest przedstawiany z wagą. Głównym atrybutem archanioła jest ognisty miecz, a najpowszechniejszy wizerunek wojownika w krótkiej tunice i zbroi, czyli ubiorze wzorowanym na stroju rzymskiego legionisty, czasem walczącego ze złem zobrazowanym postacią smoka. Niekiedy anioła wyobrażano jako uskrzydlonego długowłosego młodzieńca, trzymającego w lewej ręce daktylową gałązkę, w prawej pikę i białą chorągiew z wyhaftowanym czerwonym krzyżem. Mało spotykane przedstawienia ukazują go na uskrzydlonym rumaku jako Jeźdźca Apokalipsy, dzierżącego w jednej dłoni zamkniętą Księgę Życia, a w drugiej laskę, którą strąca w przepaść ucieleśnione zło. Na obrazach jego skrzydła są najczęściej białe, niekiedy pawie.
Święto Michała Archanioła ustanowiono w połowie V wieku, a jego kult w chrześcijaństwie był i jest bardzo żywy, zarówno w religii prawosławnej, jak i rzymskokatolickiej. Cerkiew uważa Archanioła za obrońcę czystości wiary oraz orędownika ludzi cierpiących i strażnika pogrążonych we śnie. Panuje przekonanie, iż stoi u wezgłowia umierających, kiedy toczy się ostatni bój o ich zbawienie, i pomaga odnaleźć wewnętrzny spokój. Wierni przyzywają go modlitwą w walce przeciw siłom zła.
Ikona z Michałem Archaniołem zazwyczaj znajduje się na jednych z diakońskich drzwi cerkiewnego ikonostasu.
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
malarstwo, obraz
Technika
technika malarska
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1801 — 1900
Muzeum Narodowe w Lublinie
1864
Muzeum Narodowe w Lublinie
1801 — 1900
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna