Krakowskie Przedmieście w Lublinie

Krakowskie Przedmieście, główna ulica Lublina, powstała na części przedmieścia krakowskiego. Jej rozwój wiąże się z przeniesieniem na początku XVII wieku targów na plac przed Bramą Krakowską. Wcześniej była nazywana ulicą Wielką lub Krakowską (choć nigdy nie prowadziła tędy droga do Krakowa), obecna nazwa jest używana od końca XVIII wieku. Od 1. ćwierci XIX wieku nastąpiła rozbudowa ulicy do dzisiejszego placu Litewskiego, stała się centrum handlowym i administracyjnym miasta. W XIX wieku znajdowały się tu urzędy, eleganckie hotele, restauracje, kawiarnie i sklepy. Obecnie zabudowa łączy gmachy z różnych epok. Niektóre pochodzą z początku XVII wieku, w wiekach XVIII–XIX były nadbudowywane i przebudowywane. Większość powstawała od początku XIX wieku do lat 50. XX wieku. Najstarszą budowlą jest kościół św. Ducha (1419–1421). Wiele kamienic ma ciekawą historię. Kamienica nr 6 od roku 1836 należała do kupca niemieckiego Jana Mincla, właściciela sklepu „korzenno-galanteryjnego”, uwiecznionego w powieści Lalka Bolesława Prusa. Chmielewscy, właściciele kamienicy nr 8, założyli na początku XX wieku elegancką cukiernię; odwiedzały ją takie znakomitości jak Hanka Ordonówna. Jednym z właścicieli kamienicy pod nrem 25 był Stanisław Magierski, farmaceuta i żołnierz Armii Krajowej, autor znanej pieśni partyzanckiej Dziś do Ciebie przyjść nie mogę… W kamienicy nr 27 mieściła się wytworna cukiernia i kawiarnia Semadeni, założona w 1875 roku. Splendor miasta podnosiły usytuowane tu XIX-wieczne hotele: Saski (nr 23), Angielski (nr 21), Rzymski (nr 32), Poznański (nr 34), Bawarski, znany jako Zajazd pod Białym Koniem (nr 39), i przede wszystkim wzorowany na warszawskim hotelu Europejskim hotel Europa (nr 29), oraz usytuowany w sąsiedztwie Kapucynów hotel Victoria, z którego balkonu w listopadzie 1918 roku Ignacy Daszyński ogłosił powstanie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej.

Widok przedstawia fragment ulicy. Po prawej jest ukazany ciąg kamienic o różnej wysokości, zza których wyłaniają się szczyt i wieże katedry. Po lewej, na rogu ulic Krakowskie Przedmieście i Poczętkowska (obecnie Staszica), widnieje kamienica Magierskiego i Wilczyńskiego z rozpoznawalną markizą nad sklepem. W odległej perspektywie jest widoczna Wieża Trynitarska.

Renata Bartnik