Klepka cebrzyka

Drewniane naczynia wykonywane były na kilka sposobów. Mogły być drążone w drewnianych klockach, toczone lub budowane z klepek. Miseczki, kubki i talerze formowane były na tokarce – dwustronnie lub tylko od wewnątrz. Najbardziej skomplikowana była budowa naczyń z drewnianych listewek nazywanych klepkami. Wyróżnia się wśród nich miseczki z płasko ciosanych, rozszerzonych ku górze cienkich klepek, wiadra zbudowane z prostych, dość grubych klepek, beczki i antałki z klepek wypukłych w części środkowej oraz cebry i cebrzyki z klepek trapezowatych.

Pojemniki klepkowe o różnych kształtach i pojemności, podobnie jak naczynia toczone i gliniane, służyły do przechowywania czy transportu artykułów płynnych lub sypkich, pełniły także funkcję naczyń stołowych. Wiadra i cebry zaopatrywane były w metalowe kabłąki lub sznury ułatwiające przenoszenie. Kabłąki zaczepiane były o metalowe ucha mocowane w otworach wydrążonych bezpośrednio w klepkach, sznury natomiast mocowano na główkach wycinanych wraz z klepkami, jak w przypadku okazu z Wolina. Większe naczynia klepkowe jak cebry, wiadra i dojnice były spajane żelaznymi obejmami. Od wewnątrz natomiast, w dolnych częściach klepek wykonywano specjalne wycięcie do osadzenia dna, tzw. wątor, dobrze widoczny na okazie wolińskim. Często w miejscu osadzania dna widoczne są ślady po substancji uszczelniającej, najczęściej dziegdziu.

Doskonałe na wyroby bednarskie ze względu na dobrą łupliwość i łatwość w obróbce było drewno sosnowe, choć listewki na naczynia produkowano też z innych gatunków drzew. Drewna twarde i sprężyste stosowano do produkcji beczek a miękkie do wyrobu wiader. Do przechowywania produktów mleczarskich świetnie nadawała się buczyna, na beczki do solenia ryb natomiast świerk.

Anna Bogumiła Kowalska