treść serwisu

Wczesne średniowiecze na Pomorzu Muzeum Narodowe w Szczecinie

Zespół 50 obiektów muzealnych reprezentuje kulturę materialną mieszkańców Pomorza w okresie wczesnego średniowieczna, z okresu dziejów datowanego od VI do XIII w. Znaleziska archeologiczne pochodzą z odkryć kontekstowych, takich jak skarby (Piaski-Dramino, Łupawa, Połczyn-Zdrój), cmentarzyska (Złocieniec, Żydowo) czy osady-wczesne miasta (Kamień Pomorski, Szczecin), a także z odkryć o nieokreślonym kontekście (Wolin, Czarnowsko). W zespole reprezentowane są przedmioty związane z kultem pogańskim i religią chrześcijańską, ozdoby (kolie paciorków, naszyjniki, zawieszki, zausznice), militaria (miecze, topory), narzędzia, przybory (noże, oprawki, grzebienie) oraz naczynia. Obiekty wykonane są z drewna, metali (srebro, żelazo, miedź), bursztynu, kości/poroża, kamienia oraz gliny. Wśród wybranych muzealiów szczególną uwagę zwracają srebrne ozdoby wykonane techniką filigranu i granulacji z elementami zoomorficznymi (kaptorgi), a także efektowne zausznice i zawieszki.

Obiekty

0
Ptaszek z kory - ujęcie z przodu; Figurka ptaszka wystrugana z kory o schematycznej sylwetce. Wyodrębniona została jedynie głowa i ogon bez pozostałych typowych cech ptasich. Powierzchnia wykończona starannie, bez zadziorów.

Ptaszek z kory

nieznany

900 — 1200

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Grzechotka gliniana - ujęcie z boku; Biała okrągła grzechotka gliniana z półkolistymi guzkami i pojedyńczym kamyczkiem w środku.

Grzechotka gliniana

Słowianie

980 — 1100

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Zawieszka bursztynowa - ujęcie z dołu; Zawieszka z pomarańczowego mlecznego bursztynu w kształcie litery

Zawieszka bursztynowa

Słowianie

1050 — 1200

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Paciorek srebrny - ujęcie z boku; Paciorek srebrny dwustożkowaty, pusty w środku, na powierzchni zdobiony granulacją. Wykonany z dwóch połączonych ze sobą blaszek w kształcie trójkąta z zaokrąglonymi wierzchołkami.

Paciorek srebrny

Słowianie

801 — 995

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Igielnik - ujęcie z boku; Igielnik wykonany z naturalnego zakończenia poroża. Zdobiony delikatnymi rysami nie tworzącymi wyraźnego ornamentu. W górnej części znajdują się dwa uszkodzone naprzeciwległe okrągłe otwory do mocowania sznurka lub rzemyka.

Igielnik

nieznany

951 — 1000

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Przęślik dwustożkowy - ujęcie z boku; Przęślik gliniany dwustożkowy o ściętych, płaskich biegunach, dobrze wypalony, o barwie jasnobrązowej. Na powierzchni widoczne ślady toczenia oraz miejscami ubytki gliny. Wzdłuż osi pionowej przęślika znajduje się otwór o średnicy ok. 0,8 cm. Jeden z biegunów nieznacznie uszkodzony.

Przęślik dwustożkowy

nieznany

951 — 1200

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Wrzeciono - ujęcie z boku; Podłużne, smukłe wrzeciono wykonane z drewna. Jest okrągłe w przekroju, zwężające się ku końcom.

Wrzeciono

nieznany

701 — 1100

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Okucie pochewki - ujęcie z boku; Czworoboczne okucie skórzanej pochewki ze stopu metali, wykonane ze zgiętej w pół blaszki. Mocowane czterema nitami w trzech narożnikach. Zdobione ornamentem punktowym wybijanym po obu stronach okucia. Na spodniej stronie podwójne punktowanie biegnie wzdłuż krawędzi, na stronie wierzchniej oprócz analogicznego zdobienia przy krawędzi pojawia się także bardziej skomplikowany układ kropek na całej powierzchni, złożony z linii prostych i wybijanych punktów układających się w czworoboki. Między warstwami blaszki zachowały się fragmenty skóry i włókien tkaniny.

Okucie pochewki

nieznany

około 1000 — 1100

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Miska klepkowa - ujęcie z przodu; Miska klepkowa zachowana w całości, nieco uszkodzona i zdeformowana, zakonserwowana, zbudowana z wielu elementów: dna, 10 klepek oraz obręczy spajającej klepki złożonej z podwójnego zwoju łyka. Dno koliste, ze ściętą ukośnie krawędzią, umieszczoną w wyciętych specjalnie w dolnej części wewnętrznych stron klepek, otworach, zwanych wątorami. Klepki spojone zostały obręczą z łyka, umieszczoną w zagłębieniach wyciętych w zewnętrznych ich stronach.

Miska klepkowa

nieznany

1201 — 1225

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Klucz hakowy i klucz piórowy na dwuogniwowym łańcuchu - ujęcie z góry; Zestaw kluczy połączonych dwoma owalnymi, żelaznymi ogniwami składa się z większego klucza hakowego i mniejszego piórowego. Klucz hakowy wykonano z żelaznego pręta. Jeden koniec rozklepano na płask i następnie zwinięto w esowate uszko, umożliwiające zawieszenie na kółku. Drugi koniec najpierw zagięto pod kątem nieomal prostym, a samą końcówkę jeszcze raz zagięto ponownie pod kątem prostym w tej samej płaszczyźnie. Zachowany w całości, z niewielkimi ubytkami korozyjnymi, zakonserwowany. Mniejszy klucz o lasce utworzonej ze zwiniętej w rurkę blachy żelaznej, na jednym końcu ma koliste uszko, a na drugim rozklepane pióro zaopatrzone w dwa wycięcia.

Klucz hakowy i klucz piórowy na dwuogniwowym łańcuchu

nieznany

1176 — 1200

Muzeum Narodowe w Szczecinie

pionek do gry taflowej - Ujęcie z przodu w pionie. Drewniany pionek w kształcie wieży z ażurowym zwieńczeniem zakończonym ostrosłupem to hnefi – król, element skandynawskiej gry hnefatafl, tzw. królewskiego stołu. Bierka ta zajmowała pozycję pośrodku planszy

Pionek do gry taflowej

nieznany

wczesne średniowiecze

Muzeum Narodowe w Szczecinie

stela kamienna - Ujęcie przodu skosem w lewą stronę. Płaskorzeźba jest wykonana techniką reliefu wklęsłego w bloku granitowym o kształcie wysokiego prostokąta zwieńczonego nieco asymetrycznym łukiem. Płyta jest pęknięta poprzecznie około połowy wysokości. Wizerunek postaci ludzkiej jest schematyczny, zgeometryzowany. Postać jest ukazana en face. Głowa, o zarysie migdałowatym z wydłużoną brodą, jest osadzona na smukłej szyi i ma wyrzeźbione jedynie niektóre detale twarzy: punktowo zaznaczone oczy, U-kształtny nos oraz słabo widoczne usta. Kończyny górne są opuszczone i kończą się powyżej stóp dłońmi o wyraziście zaznaczonych palcach. Kończyny dolne są podkurczone z kolanami podciągniętymi nieco powyżej barków, zakończone stopami.

Stela kamienna

nieznany

wczesne średniowiecze

Muzeum Narodowe w Szczecinie

kabłączek skroniowy, biżuteria - Ujęcie z przodu skosem w prawą stronę. Kabłączek skroniowy wykonany z srebrnego drutu o okrągłym przekroju z esowatym uszkiem.

Kabłączek skroniowy

nieznany

1055 — 1100

Muzeum Narodowe w Szczecinie

pierścionek, biżuteria - Ujęcie przodu pierścionka z góry. Pierścionek srebrny z tarczką o nieregularnym kształcie.

Pierścionek srebrny

nieznany

601 — 1300

Muzeum Narodowe w Szczecinie

pochwa noża - Ujęcie przodu z góry. Zdobione okucie pochewki wykonane ze stopu metali kolorowych.

Okucie pochewki skórzanej

nieznany

1001 — 1100

Muzeum Narodowe w Szczecinie

ozdoba - Ujęcie z przodu. Kaptorga prostokątna zdobiona filigranem i motywem zoomorficznym.

Kaptorga

nieznany

900 — 1000

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Forma odlewnicza - Ujęcie w pionie brodatymi twarzami w dół.  Jedna część dwudzielnej, kamiennej formy odlewniczej z wizerunkami brodatych twarzy. Wykonano ją ze steatytu zwanego też słoninowcem lub kamieniem mydlanym, który jest miękki i łatwy w obróbce. Zdaniem odkrywców służyć miała do odlewania haczyków do wędek i ciężarków do sieci. Dzisiaj najczęściej uważa się, że jest to forma do odlewu uchwytów niewielkich zawieszek, tzw. osełkowatych lub dzwoneczków. Uwagę zwracają przede wszystkim zróżnicowane wielkościowo wyobrażenia męskich twarzy o migdałowatym kształcie, z dużymi oczami i obfitym zarostem. Po wykonaniu odlewu uzyskiwano przedmiot z wizerunkiem czterech twarzy, uważany za okucie niewielkiej osełki. Forma jest starannie wykonana i nie ma żadnych śladów użytkowania.

Forma odlewnicza

nieznany

wczesne średniowiecze

Muzeum Narodowe w Szczecinie

narzędzie tkackie, przęślik - Ujęcie z boku skosem do góry. Przęślik kamienny w kształcie nieco nieregularnego krążka, po jednej stronie zdobiony.

Przęślik kamienny

nieznany

476 — 1100

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Kaptorga - Ujęcie przodu kaptorgi z góry.  Kaptorga, prostokątna zawieszka ukształtowana ze srebrnej blachy zagiętej wpół, zawiniętej z jednej strony w długie, rurkowate uszko, pod którym jest przylutowany drugi koniec blachy. Jeden bok jest zamknięty poprzez zagięcie na siebie bocznych krawędzi blachy, drugi natomiast pozostawiono otwarty. Do przedniej ścianki kaptorgi przymocowane zostały cztery prostokątne, pionowo ułożone, blaszki z wytłoczonymi guzkami. Całość oplata drucik przechodzący przez każdy guzek i biegnący wzdłuż rurkowatego uszka. Przedmiot został odkryty w 1933 roku w Dobrociechach w nieznanych okolicznościach i pochodzi ze skarbu monet i ozdób srebrnych

Kaptorga

nieznany

1000 — 1100

Muzeum Narodowe w Szczecinie

tarcza drewniana - Ujęcie z przodu. Tarcza drewniana, nawiązująca do tarcz typu migdałowatego. Wykonana została z sześciu deszczułek, zwanych też plankami, o szerokości 6,5–17 cm i grubości 0,4–0,7 cm, ściśle przylegających do siebie, spojonych najpewniej klejem pochodzenia roślinnego (żywicznego) lub zwierzęcego (kostnego). Zachowała się jedynie drewniana część tarczy oraz lewy uchwyt skórzany, tak zwany imacz, w postaci paska skóry o długości 42 cm, który przymocowany był za pomocą gwoździ. Po prawym imaczu zachowały się jedynie otwory, podobnie jak po pasie naramiennym. Frontową powierzchnię tarczy pokrywają ślady kolorowej dekoracji namalowanej bezpośrednio na deszczułkach czerwoną, żółtą i czarną farbą. Część centralną zajmuje czerwono-żółty stylizowany krzyż o rozszerzających się ramionach. Wzdłuż brzegu widnieją czerwone kółka i czarne owale z żółtymi rozetami wewnątrz, układające się naprzemiennie, oddzielone od części centralnej czarną kreską.

Tarcza drewniana

nieznany

1176 — 1200

Muzeum Narodowe w Szczecinie

narzędzie kolne, szydło - Ujęcie z prawej strony w poziomie. Szydło żelazne w drewnianej oprawce.

Szydło

nieznany

wczesne średniowiecze

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Mieczyk drewniany - Ujęcie przodu z góry.  Drewniany mieczyk-zabawka z okrągłą głowicą kończącą lekko zwężoną rękojeść, bez jelca, z głownią płaską, ułamaną .

Mieczyk drewniany

nieznany

wczesne średniowiecze

Muzeum Narodowe w Szczecinie

nóż z rękojeścią - Ujęcie z przodu.  Uszkodzony nóż żelazny zachował się wraz z oprawką zdobioną motywami ze sztuki skandynawskiej. Końcówka trzpienia noża została zawinięta w uszko. Drewniana oprawka jest dekorowana w stylu skandynawskim okresu wikingów. Pasmowo rozmieszczone wątki dekoracyjne znajdujące się w dolnej części całego motywu ornamentacyjnego kojarzą się z mocno zgeneralizowanym splotem sznurowym. Krzyż wpisany w okrąg, znajdujący się w centralnej części motywu przypomina rozwiązania znane ze stylu Borre, ale też wykazuje podobieństwa do ornamentyki określanej mianem Jellinge i Mammen.

Nóż z rękojeścią

nieznany

900 — 1100

Muzeum Narodowe w Szczecinie

skórzana pochewka noża - Ujęcie z przodu z góry. Długa, wykonana z jednego kawałka skóry i zachowana w całości pochewka o znacznej szerokości, przekraczającej 3 cm. Brzegi spajają nity na ozdobnych podkładkach i okucia z metali kolorowych.

Pochewka noża

nieznany

476 — 1100

Muzeum Narodowe w Szczecinie

kleszczka - Ujęcie przodu z góry skosem w lewą stronę. Kleszczka ma wysmukły kształt wydłużonego prostokąta. Jeden z końców jest zaostrzony, drugi z wysuniętymi zakończeniami. W partii zaostrzonej wycięto otwór z wydłużonym kolcem. Brzegi dłuższych boków są nieco podniesione.

Kleszczka

nieznany

1176 — 1225

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Znaleziono 110 obiektów

Brak wyników

Może Cię również zainteresować:

Dodaj notatkę

Edytuj notatkę

0/500

Jakiś filtr
Data od:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
Data do:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
asd