Sprzączka do pasa

Sprzączki (klamry) ze stopów metali kolorowych, żelaza i sporadycznie także poroża wraz ze skórzanymi taśmami tworzyły pasy. W garniturze ozdób pasa znajdują się ponadto dekoracyjne okucia umieszczane na taśmie oraz na jej końcach. Służyły do spinania wierzchniej tuniki w stroju męskim i kobiecym.

W XII wieku w stroju kobiecym pojawił się długi pas, owijany dwukrotnie: wokół talii i wokół bioder i zwisający często aż do stóp. Skórzane pasy spinane ozdobnymi klamrami charakteryzują zachodnioeuropejski męski ubiór wojskowy. Przy nim noszono broń i rozmaite drobne akcesoria. Bogato zdobiony pas był więc z jednej strony wyróżnikiem pozycji społecznej użytkownika, z drugiej zaś spełniać miał funkcje zupełnie prozaiczne – do niego przytwierdzano podręczne przedmioty: pochewki, torebki, sakiewki. W tuniki przewiązywane pasami ubrane są postacie przedstawiane na wczesnośredniowiecznych miniaturach, tympanonach, płaskorzeźbach znanych z Polski – rycerze i zwykli mężczyźni, książęta i chłopcy.

Kolista sprzączka z Mokrzycy Małej nie jest zdobiona. Wykonano ją z lekko spłaszczonego żelaznego drutu. Jej średnica zewnętrzna wynosi 2,4 cm. Na ramie umieszczono kolec wykonany z płaskiego drutu. Znaleziono ją wraz z kilkoma fragmentami naczyń wczesnośredniowiecznych, polepą i żużlem.

Anna B. Kowalska