Postać Nommo

Nommo są najważniejszymi bóstwami w mitologii Dogonów. Na temat ich narodzin i funkcji istnieje wiele różnych mitów. Jeden z nich głosi, że na początku procesu tworzenia wszechświata bóg Amma powołał do życia dwie pary męskich bliźniąt zwanych Nommo Anagonno: Nommo Die, Nommo Titiyayne, Ogo i O Nommo. Pierwszy z nich – Nommo Die (wielki Nommo) został towarzyszem Ammy. Obecnie przebywa razem z nim w niebie i pełni rolę jego namiestnika. Jest odpowiedzialny za deszcze. Dogonowie twierdzą, że czują jego obecność w czasie burzy, gdy na niebie pojawiają się pioruny. Tęcza nazywana jest przez nich nommo sizu, co tłumaczy się jako „droga Nommo”. Choć Nommo Die pełni ważne funkcje w niebie, jest też strażnikiem bytów istniejących na ziemi, a szczególnie zbóż. Nommo Titiyayne (posłaniec Nommo) jest z kolei opiekunem i strażnikiem wielkiego Nommo. Służy również Ammie, wykonując jego polecenia i nosi tytuł polugelene, czyli ofiarnik (dosłownie „ten, który trzyma nóż ofiarny). Ogo przemianowany potem na Yurugu zbuntował się przeciwko swojemu stwórcy i wprowadził nieporządek do świata będącego dopiero w fazie tworzenia się. Odzwierciedleniem jego upadku jest postać małego czworonożnego zwierzęcia (bladego lisa), którą przybrał, gdy trafił na Ziemię. O Nommo (Nommo z bagna) – ostatni z Nommo Anagonno został złożony w ofierze w celu przywrócenia porządku i reorganizacji uniwersum po okresie chaosu będącego efektem nieodpowiedzialnych czynów Ogo. Odrodził się potem pod postacią ludzką i został wysłany na Ziemię wraz z przodkami ludzi. Odzyskał tam swoją pierwotną postać, zamieszkał w zbiornikach i ciekach wodnych i dał początek licznemu potomstwu.

Ewa Prądzyńska