![N/Bn/1626/ML N/Bn/1626/ML - Aw. W prostej ramce tło z motywami roślinno-geometrycznymi. Centralnie od góry w łuku: BANK POLSKI / PIĘDZIESIĄT ZŁOTYCH; niżej poziomo: WARSZAWA dn. 28 Lutego 1919 roku. / Dyrekcja Banku Polskiego.
Podpisy: Zygmunt Chamiec, Stanisław Karpiński. Niżej dwa ozdobne tonda; z lewej z wizerunkiem Tadeusza Kościuszki, z prawej znak wodny z podobizną wodza z profilu oraz ręcznie odbitym kolejnym numerem wzoru: 3423. W owalnych kartuszach w rogach oznaczenie nominału: 50, a w ramkach zdublowana numeracja: 026123 – A.42 / A.42 – 026123
Rw. W prostej ramce tło z motywów arabeski, symboliki rolnictwa i handlu. W rogach oznaczenie nominału: 50. Centralnie od góry poziomo napis: PIĘĆDZIESIĄT ZŁOTYCH
Niżej mniejszą czcionką: Na mocy uchwały sejmowej / bilety Banku Polskiego / są prawnym środkiem płatniczym / w Polsce
Niżej sankcja karna: PODRABIANIE BILTÓW I WSPÓŁ[ZIAŁANIE W] ICH ROZPOWSZECHNIANIU / KARANE JEST [CIĘŻKIM W]IĘZIENIEM
U dołu dwa tonda; w lewym znak wodny z wizerunkiem Tadeusza Kościuszki z profilu, w prawym godło państwa polskiego.
Dwustronne napisy w kolorze czerwonym: u góry z lewej i u dołu z prawej strony: Bez wartości oraz skośnie pomiędzy dwiema równoległymi podwójnymi liniami: WZÓR. Banknot perforowany trzema dziurkami o średnicy około 10 mm.](/brepo/panel_repo/2022/04/16/gs1oqw/contain-360-1000-max-n-bn-1626-ml-001.jpg)
50 złotych - wzór
1919
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Pieniądz papierowy okresu II Rzeczpospolitej
Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 roku oznaczało konieczność budowy wielu struktur państwowych. W sferze skarbowej jednym z pierwszych działań było wydanie przez naczelnika państwa dekretu z dnia 29 stycznia 1919 roku o utworzeniu Urzędu Skarbu Narodowego. Środki na Skarb Narodowy pozyskiwano z darowizn od osób prywatnych, obejmujących zarówno metale szlachetne, jak i przedmioty z nich wykonane oraz waluty i papiery wartościowe. Środki te miały w przyszłości zasilić zasoby mającego powstać Banku Polskiego. Dokładnie tydzień później pojawił się kolejny dekret, ustanawiający nową walutę odrodzonego państwa. Początkowa nazwa lech ostatecznie została zmieniona na złoty, jednak decyzja z 5 lutego 1919 roku zapoczątkowała dzieje pieniądza odrodzonej Polski. Na mocy ustawy sejmowej z 28 lutego 1919 roku przystąpiono do realizacji przyjętych wcześniej założeń. Bardzo szybko podjęto decyzję o druku banknotów złotowych. Brak możliwości wykonania tego zadania w kraju zmusił Polską Krajową Kasę Pożyczkową, która do 1924 roku pełniła zastępczo rolę banku narodowego, do zlecenia wykonania banknotów drukarniom zagranicznym. W przypadku nominałów od 100 do 5000 złotych wybór padł na londyńską drukarnię Waterlow & Sons. Szata graficzna wszystkich banknotów drukowanych w Londynie była stonowana. Stałym elementem awersu i rewersu były dwa kartusze. Jeden z nich zawierał wizerunek popiersia Tadeusza Kościuszki (lewy, na awersie) i godła państwowego (prawy, na rewersie), natomiast na drugim umieszczono znak wodny z podobizną przywódcy insurekcji 1794 roku.
Charakterystycznym i nieco niezwykłym elementem banknotu stuzłotowego była ozdobna ramka z rysunkami motyli umieszczona na obrzeżu awersu. Oprócz wspomnianego znaku wodnego banknoty posiadały zabezpieczenia w postaci dość skomplikowanego rysunku tła oraz naniesionych oznaczeń serii (S. A., S. B. lub S. C.) i siedmiocyfrowych numerów.
Banknoty stuzłotowe wydrukowano w ilości 1 733 740 sztuk. W związku z trudną sytuacją ekonomiczną kraju przez pięć lat spoczywały w magazynach. Do obiegu trafiły 28 kwietnia 1924 roku i pozostawały w nim do drugiego roku wojny. Wycofano je z obiegu wraz z banknotami pięciusetzłotowymi z dniem 31 stycznia 1940 roku, przy czym termin ostatecznej wymiany ustalono na 20 kwietnia 1940 roku.
Leszek Poniewozik
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 102 mm, szerokość: 170 mm
Rodzaj obiektu
pieniądz papierowy
Technika
druk
Tworzywo / materiał
papier
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1919
Muzeum Narodowe w Lublinie
1919
Muzeum Narodowe w Lublinie
1919
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna