treść serwisu

Daphne and Peneus; Daphne und Peneus | Dafne i Peneusz

scena mitologiczna

Nota popularyzatorska

Kompozycja Giambattisty Tiepola przedstawia mitologiczne postacie – nimfę rzeczną Dafne i jej ojca Peneusza. Dafne właśnie przemienia się w drzewo laurowe, z jej palców wyrastają gałązki. Peneusz na znak opiera się o pękaty przewrócony dzban, z którego wylewa się woda, dając początek rzece Penejos, której jest bóstwem.

Giambattista opracowując tę scenę nie trzymał się ściśle mitu, który mówi, że Dafne uciekając przed zakochanym w niej Apollem schroniła się u matki. Ukazał ją chroniącą się u ojca. Scena dała artyście możliwość ukazana kontrastu między młodym ciałem kobiecym i męskim ciałem starca, co uzyskał dzięki precyzyjnemu operowaniu światłocieniem.

Szkic jest rysunkiem przygotowawczym do obrazu olejnego Apollo i Dafne malowanego przez Tiepola w latach 1755–1756, który obecnie znajduje się w National Gallery of Art w Waszyngtonie. Został narysowany czerwoną kredką, tak zwaną sangwiną, używaną od czasów renesansu do wykonywania rysunków i szkiców. Wykonana jest na grubym, niebieskim papierze weneckim.

Rysunek należy do zespołu 36 prac rodziny Tiepolo, największego zbioru rysunków tej wybitnej i sławnej osiemnastowiecznej weneckiej rodziny artystycznej w Polsce. Skomplikowane losy dzieł ustalił Georg Knox, angielski badacz twórczości Tiepolów. Rysunki po śmierci Giandomenica Tiepolo, syna Giambattisty, stały się własnością jego ucznia, Johanna Dominika Bossi, miniaturzysty i rysownika, monachijskiego malarza dworu bawarskiego, czynnego także na dworach w Szwecji, Rosji i Austrii. Po tym malarzu odziedziczyła rysunki jego córka Maria Teresa Karolina, żona Carla Christiana Friedricha Beyerlen, sekretarza księstwa Wirtembergii. Małżonkowie mieszkali w Stuttgarcie, po ich śmierci rysunki zostały zlicytowane na aukcji tamtejszego antykwariatu H.G. Gutekunsta w 1882 roku. Kupił je szczeciński prawnik Johann Theodor Müller, który kierując się patriotycznym porywem przed 1907 rokiem, w okresie tworzenia się szczecińskiego Muzeum Miejskiego, ofiarował je do zbiorów Gabinetu Rycin.

Po drugiej wojnie światowej rysunki wywieziono do Związku Radzieckiego. W ramach rewindykacji w 1956 roku wróciły do Polski, początkowo jako depozyt znalazły się w Muzeum Narodowym w Warszawie, a następnie w dwu partiach, w latach 1973 i 1984, powróciły do Szczecina i trafiły do Gabinetu Grafiki Muzeum Narodowego.

Ewa Gwiazdowska



Sygnatury i napisy:

  1. Napis: na kartonie montażu u dołu po prawej ; powtórzony późniejszy nr inw. MNW: MNW inw. rys. 131 (190766)
  2. Napis: na kartonie montażu ; u dołu po lewej numer nieznany: 16015/156/73
  3. Napis: na montażu u góry po lewej ; ołówkiem późniejszy numer inwentarzowy MNW: MNW inw. rys. 131 (190766)
  4. Napis: na verso u dołu po prawej; dawny numer inwentarzowy MNW przekreślony: MNW 190765
  5. Napis: na verso u dołu po prawej ; ołówkiem rosyjski numer inwentarzowy: MO Φ 17945
  6. Pieczęć: na verso pośrodku; pieczęć okrągła, brunatna z napisem w otoku i głową gryfa w lewym profilu w polu oraz data ołówkiem: Museum Stettin 1907
  7. Napis: na verso u dołu po prawej ; czerwoną kredką duża litera: L
  8. Napis: na verso u dołu po prawej ; ołówkiem tytuł określony błędnie: Goplana
  9. Napis: na verso u dołu po prawej ; ołówkiem imiona i nazwisko rysownika: Giov. Batt. Tiepolo
  10. Napis: na verso u dołu po lewej ; ołówkiem monogram własnościowy: VLG rg
  11. Napis: na recto u góry po prawej ; ołówkiem numer przekreślony: 197
  12. Pieczęć: na recto u dołu po prawej; pieczęć własnościowa owalna, liliowa z monogramem w polu: RGC
  13. Napis: na recto u dołu po lewej ; piórem w tonie czarnym nazwisko: Tiepolo

Informacje o obiekcie

Informacje o obiekcie

Autor / wytwórca

Tiepolo, Giambattista (1696-1770)

Wymiary

cały obiekt: wysokość: 393 mm, szerokość: 296 mm

Rodzaj obiektu

rysunek

Technika

biała kredka, sangwina

Tworzywo / materiał

papier czerpany żeberkowy

Pochodzenie / sposób pozyskania

pozyskanie własne

Czas powstania / datowanie

około 1755

Miejsce powstania / znalezienia

powstanie: Wenecja, Włochy

Właściciel

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Numer identyfikacyjny

MNS/Rys/571

Lokalizacja / status

obiekt nie jest teraz eksponowany

Dodaj notatkę

Edytuj notatkę

0/500

Jakiś filtr
Data od:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
Data do:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
asd