Serwantka

serwantka.
Po zakończeniu rewolucji francuskiej i upadku dyrektoriatu, programowo deklarującego  prostotę w urządzaniu wnętrz, na początku XIX w. sztukę zdominował nowy styl. Pojawił się z przyjściem do władzy Napoleona Bonaparte i nazywany był stylem cesarstwa – po francusku „empire”. Nowa moda wyrażała osobiste upodobania Napoleona I zainspirowanego potęgą starożytnych cywilizacji – greckiej, rzymskiej i egipskiej. Empire stał się propagandowym narzędziem gloryfikacji Cesarstwa Francuskiego i jego władcy. Rozpowszechniony w Europie, styl rozwijał się na terenie Polski, zapatrzonej w zwycięstwa militarne Napoleona, dającego nadzieję na odzyskanie utraconej niepodległości kraju. W urządzaniu wnętrz nową modę wyróżniały bezpośrednie zapożyczenia wzorców starożytnych. Tam, gdzie ich brakowało, tworzono pseudo antyczne dzieła, zwłaszcza meble, co widać na przykładzie prezentowanej serwantki. Mebel typu serwantka rozpowszechnił się w XVIII w. Swoją nazwę  zawdzięcza łacińskiemu „serve” będącemu odpowiednikiem czasownika służyć. W serwantce eksponuje się wartościowe lub delikatne przedmioty i naczynia wykonane ze srebra, szkła, porcelany. Prezentowana serwantka, wykonana po pierwszej wojnie światowej, swoim detalem zdobniczym naśladuje empirowe meble z XIX w. Styl cesarstwa narzucał ścisłą symetrię, gładkie płaszczyzny, wyraziste linie oraz użycie mahoniu lub okleiny mahoniowej. Do starożytnych epok nawiązują odlane z mosiądzu ozdoby: rozety, palmety, wstęgi, sylwety łabędzi oraz lwie łapy użyte jako stopy nóg. Mebel, dopasowany do empirowego kompletu pochodzącego z XIX w. (S.7786MŁ; S.7831 – 7839MŁ; S.7841MŁ), został wraz z nim zakupiony przez Muzeum-Zamek w latach 60 XX w.  
Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967