Figurka ptaszka

Gliniana figurka zoomorficzna przedstawiająca ptaszka została odkryta w roku 1957, podczas prac wykopaliskowych na cmentarzysku ciałopalnym kultury łużyckiej w miejscowości Topornica (powiat zamojski) (więcej o stanowisku archeologicznym patrz: 441/A/ML oraz 445/A/ML).

Podczas badania cmentarzyska pomiędzy licznymi grobami znaleziono kilka zabytków, wśród nich opisywany. Jest to niewielka figurka gliniana barwy brunatnej, którą, oprócz doczepionych skrzydełek, wykonano z jednego kawałka gliny.

Trwa dyskusja, czy znajdowane figurki ptaszków to tylko zabawki, czy też przedmioty te pełniły jakąś funkcję podczas rytuałów magicznych odprawianych na cmentarzu. Do dziś ich przeznaczenie nie jest do końca wyjaśnione. Pewną przesłanką za tym, iż faktycznie wykorzystywano je w trakcie obrzędów rytualnych, może być fakt, że większość glinianych figurek ptaszków jest znajdowana na badanych przez archeologów cmentarzyskach, dużo rzadziej w osadach.

Co więcej, mimo iż znaleziona figurka jest pełna, spotykane są również puste, które mogły pełnić rolę grzechotek. Według części badaczy wierzono, że zarówno figurki ptaszków, stanowiące atrybut bóstwa solarnego, jak też grzechotki odpędzały złe moce i opiekowały się duszami podczas rytuału przejścia w zaświaty. Oczywiście nie można wykluczyć żadnej z teorii.