![S/G/165/ML S/G/165/ML - Pejzaż z architekturą. Widok na wzgórze z kaplicą pałacową. Z lewej strony budynek Panteonu od strony zachodniej. Po prawej porośnięte drzewami zbocze wzniesienia, w głębi przy krawędzi fragment zsabudowań. Kaplica na planie koła, nakryta kopułą, z portykiem złożonym z czterech kolumn o korynckich głowicach, zakończonym trójkątnym naczółkiem. Na architrawie napis majuskułowy : DOMUS ORATIONIS. Ściany boniowane. Zwieńczenie w postaci gzymsu kostkowego. Po stoku wzgórza biegną szerokie, tarasowe schody prowadzące do kaplicy.
Na nich cztery małe sylwetki ludzi. Za panteonem kępy rozłożystych drzew, kępy mniejszych na stoku. Schody ograniczone murem, którego część biegnie po łuku, dalej wzdłuż drogi, równolegle do dolnej krawędzi kompozycji. W lewym dolnym zaprzężony w dwa woły wóz
powożony przez mężczyznę. Detale architektoniczne podkreślone czarną, cienką linią. Kolory pastelowe, z dominującą zielenią w szerokiej skali walorowej oraz beżami i przełamanymi
różem ugrami.](/brepo/panel_repo/2022/04/14/r43axm/contain-360-1000-max-s-g-165-ml-001.jpg)
Widok Panteonu w Puławach
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Lubliniana. Malarskie widoki Lublina i Lubelszczyzny (XVII – początek XX wieku)
Widok wykonany na podstawie rysunku projektowego Chrystiana Piotra Aignera (w zbiorach Biblioteki Narodowej) przedstawia kaplicę Czartoryskich w Puławach (od 1919 roku kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny). Budowla została ufundowana przez Adama Kazimierza i zaprojektowana na jego polecenie. Akceptację projektu potwierdził książę generał własnoręcznym podpisem 3 stycznia 1800 roku. Prace budowlane rozpoczęto wiosną tegoż roku, a zakończono je w roku 1803. Prace wykończeniowe prowadzono do 1814 roku.
Klasycystyczną kaplicę usytuowano przy trakcie wiodącym przez Wisłę do Radomia, na północno-zachodnim skraju wzgórza pałacowego. Subtelna sylweta budowli, wzorowana na architekturze Panteonu rzymskiego, dopełniała wyjątkową panoramę okolicy. Jej malowniczość podkreślało tarasowe, wykonane z kamienia podejście od podstawy wzgórza do schodów kaplicy.
Charakterystyczna bryła budowli, w formie rotundy, z przylegającym do niej portykiem z sześcioma korynckimi kolumnami od frontu, przykryta spłaszczoną kopułą wyróżnia się doskonałością proporcji i idealną dekoracją architektoniczną.
Na belkowaniu portyku, podobnie jak w Panteonie, wyryto napis. Puławska inskrypcja „W NIEBO WZIETEY BOGA RODZICY“ uwidacznia wezwanie kaplicy, związane z rozpowszechnionym w okresie zaborów kultem maryjnym i oddaniem się za pośrednictwem Matki Boskiej pod opiekę Boga. Książę Adam Kazimierz budowlę tę poświęcił również pamięci swojej matki. Wyraża to umieszczona nad drzwiami wejściowymi dedykacja: „POMNY NA WIARĘ I CNOTY UKOCHANEY MATKI SWOIEY / MARYI Z SIENIAWSKICH XIEZNY CZARTORYSKI W.R. / ADAM KAZIMIERZ POSWIECA“. Matka fundatora, księżna i wojewodzina ruska, zmarła w roku 1771 i została pochowana w krypcie rodzinnej Czartoryskich w kościele św. Krzyża w Warszawie. Była inicjatorką rozbudowy i upiększenia rezydencji puławskiej po 1731 roku. Troszczyła się także o pobliski kościół w Końskowoli, gdzie spoczywały prochy jej babki, Zofii z Opalińskich Lubomirskiej. Adam Kazimierz upamiętnił także oboje rodziców. W puławskim parku wzniósł ich symboliczny sarkofag, wzorowany na słynnym rzymskim grobowcu Scypiona Barbatusa i wykonany z białego marmuru przez rzymskiego rzeźbiarza Maksymiliana Laboureura.
Widoczne na rysunku ogrodzenie z kolumną i rzeźbami leżących lwów oraz klasycystyczny pałac nie zostały zrealizowane.
Renata Bartnik
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 20.3 cm, szerokość: 31.4 cm
Rodzaj obiektu
malarstwo
Technika
gwasz
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
Muzeum Narodowe w Lublinie
1855 — 1860
Muzeum Narodowe w Lublinie
1857
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna