
Pisanka
1901 — 1910
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Sztuka Ludowa Lubelszczyzny (XVII – 1. połowa XX wieku)
W Polsce drzeworyt rozpowszechnił się pod koniec XV i na początku XVI wieku. Wtedy to wokół drukarń, powstających w największych miastach zaczęli się skupiać rzemieślnicy trudniący się wykonywaniem obrazków rżniętych w desce. Źródła wspominają o ilustrowanych modlitwach do Matki Boskiej Częstochowskiej, sprzedawanych wśród mieszczan, a także o innych wizerunkach drzeworytniczych rozpowszechnianych na targach, jarmarkach i odpustach. Technikę tę stosowano także przy produkcji papierowych obić na ściany (kołtryn) czy kart do gry.
Rozwój drzeworytnictwa ludowego przypadł na 2. połowę XVIII i początek XIX wieku. Na wieś i do małych miast trafiały głównie obrazki dewocyjne, rozpowszechniane przez paulinów, dominikanów, karmelitów, franciszkanów i inne zgromadzenia. Twórcy drzeworytów wywodzili się z rzemiosła cechowego, a warsztaty organizowali w licznych miejscach pątniczych. Podobizny cudownych wizerunków nabywali pielgrzymi, wierząc, iż wraz z nimi przynoszą opiekę boską do swoich rodzin i gospodarstw. Popularnością cieszyły się także lokalne miejsca pielgrzymkowe, między innymi: Leżajsk, Tursko koło Pleszewa, Kobylanka, Kodeń na Podlasiu, Radecznica.
Wizerunki obrazów z sanktuariów, o tematyce chrystologicznej i maryjnej czy wyobrażenia świętych patronów, przylepiano wewnątrz wiek skrzyń posagowych, nad żłobami zwierząt, oprawiano w proste ramy i wieszano na ścianach. Miały przybliżyć sacrum i zapewnić dobrobyt. Drzeworyty pełniły także funkcje estetyczne, zwłaszcza zdobiące ściany kołtryny, które powielały ornamenty roślinne i geometryczne z ozdobników książkowych czy z dawnych tkanin obiciowych. Stosunkowo rzadko odbitki przedstawiały sceny i postacie świeckie: zbójników, huzarów, niedźwiedników. Tym ciekawsze jest to przestawienie dwóch jeźdźców z szablami, galopujących na koniach. Zastanawiające są także brak dbałości o szczegóły i nieumiejętność zachowania proporcji; w przeciwieństwie do zwierząt, pokazanych w ruchu, postaci w półobrocie, z twarzami en face, są płaskie i sztywne.
Drzeworyt ręcznie kolorowany farbami wodnymi: żółtą, czarną, brązową i pomarańczową, został odnaleziony w obrazie na szkle przedstawiającym Chrystusa Ukrzyżowanego, gdzie służył jako podkładka pod deskę stanowiącą plecy obrazu.
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
drzeworyt
Technika
drzeworyt
Tworzywo / materiał
papier czerpany
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
nieznany
1901 — 1910
Muzeum Narodowe w Lublinie
nieznany
1901 — 1910
Muzeum Narodowe w Lublinie
nieznany
1901 — 1950
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Zamkowe w Malborku
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna
0/500
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Zarządzaj plikami cookies:
Ten rodzaj plików cookies jest niezbędny do funkcjonowania serwisu. Możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki tak, aby je zablokować, jednak strona nie będzie wtedy działała prawidłowo.
WYMAGANE
Służą do pomiaru zaangażowania użytkowników i generowania statystyk na temat serwisu w celu lepszego zrozumienia, jak jest używany. Jeśli zablokujesz ten rodzaj cookies nie będziemy mogli zbierać informacji o korzystaniu z serwisu i nie będziemy w stanie monitorować jego wydajności.