Makutra

Makutra, nazywana w niektórych regionach donicą lub makotrą, to ciężka misa ceramiczna, niekiedy wykonana z kamionki. Jej wnętrze pokryte jest poziomymi żłobieniami, rowkami lub drobnymi punktami w postaci kropek. Zewnętrzna powierzchnia może być szkliwiona, zdobiona angobą, rytem lub malowanymi ornamentami. Służy do ucierania i łączenia w jedną, gładką masę różnych produktów spożywczych.

Ucieranie, nazywane też kręceniem potraw odbywa się za pomocą drewnianej, rzadziej porcelanowej, pałki, określanej mianem kuli i wymaga od wykonawcy sporego wysiłku fizycznego, a także cierpliwości. W makutrze ucierało się różnego rodzaju ciasta, kremy, masy, glazury, były w nich przygotowywane także potrawy świąteczne jak wigilijny mak i kutia, jak również majonezy i sosy. To niegdyś nieodzowne wyposażenie każdej kuchni, obecnie zastąpiły miksery i roboty kuchenne.

Znajdująca się w zbiorach muzeum szczecińskiego makutra z całą pewnością jest naczyniem, w którym przygotowano wiele ciast i różnych mas. Miejsce jej pochodzenia, okolice Lwowa, południowo-wschodnie tereny przedwojennej Polski, charakteryzują się potrawami z dużym wykorzystaniem maku, w tym wigilijnej kutii. Dno makutry jest porowate, a miejsca po rowkach wygładzone, co świadczy o jej częstym i wieloletnim użytkowaniu. 

Iwona Karwowska