Sarkofag z przedstawieniem orszaku dionizyjskiego

Sarkofag z przedstawieniem orszaku dionizyjskiego . Marmurowy sarkofag jest kopią marmurowego sarkofagu rzymskiego z II w. znajdującego się w zbiorach Museo Nazionale Romano w Rzymie. Oryginalny sarkofag znaleziono w 1885 r. podczas prac budowlanych na terenie należącym niegdyś do willi Bonaparte (przy Via Salaria, Piazza Fiume). Znajdował się w dwukomorowym grobowcu Pisonów, gdzie w tym samym roku odkryto łącznie dziewięć sarkofagów antycznych. Produkcja sarkofagów w Rzymie rozpowszechniła się w okresie panowania cesarza Hadriana (117 – 138 r.), na co wpłynęła zmiana w praktykach sepulkralnych: stosowanie inhumacji zamiast powszechnej dotąd kremacji. Odkryty w 1885r. sarkofag należy do typu tzw. sarkofagów rzymskich, przystosowanych do ustawienia przy ścianie grobowca, miały one kształt skrzyni i były zdobione z trzech stron. Sarkofagi rzymskie dekorowano reliefami figuralnymi, często o tematyce mitologicznej, popularny był repertuar bachiczny w postaci orszaku tańczących postaci. Łańcucki sarkofag wykonany został w końcu XIX w. w Rzymie, przez nieznanego rzeźbiarza. Jest w kształcie prostokątnej skrzyni, ma profilowany gzyms i wyodrębnioną u dołu gładką listwę. Ścianki od wewnątrz są zaokrąglone w narożach. Lewa ma kształt półkolistej niszy, w podwyższonym przy niej dnie skrzyni wydrążone jest miejsce na głowę. Na trzech ściankach zewnętrznych, na wgłębionym tle wyrzeźbiona jest kompozycja figuralna w reliefie wypukłym przedstawiająca orszak dionizyjski. Rozpoczynają go przedstawieni na lewej ściance bocznej kroczące i grające na instrumentach muzycznych dwie menady i satyr. Na ściance frontowej ukazane są cztery menady grające na instrumentach muzycznych, w tanecznych pozach, w parach z biegnącym satyrem z panterą u jego nogi, tancerzem trzymającym puchar Dionizosa, bożkiem Panem i pijanym sylenem podtrzymywanym przez satyra. Pośrodku tych postaci znajduje się mały czworoboczny ołtarz z płonącym kadzidłem. Orszak kontynuują trzy postacie na prawej ściance bocznej: tańczący mężczyzna trzymający w ręce naczynie do picia wina, menada z martwym kozłem w ręku, satyr z naczyniem do picia wina w kształcie rogu. Sarkofag nabyty został zapewne przez Romana Potockiego (1851r.-1915r.), dawnego właściciela zamku, we Włoszech. Wpierw wystawiony był w urządzonym przy zamku w 1899 r. Ogrodzie Włoskim, później przestawiono go do Ogrodu Różanego. W muzeum eksponowany jest w Galerii Rzeźb.

Barbara Trojnar