Część patery

Zachowana płaska czara jest zapewne częścią dekoracyjnej patery, o czym świadczy uszkodzenie w centralnej jej części, gdzie przypuszczalnie znajdowało się miejsce łączenia z trzonem. Powierzchnia została całkowicie pokryta emalią z dekoracją en grisaille na czarnym tle ze złoceniami. Wewnątrz ukazana jest scena sądu Parysa. Na zewnętrznej
stronie przedstawiono gwiazdę z liści akantu i złote arabeski.

Sąd Parysa to jedno z popularniejszych zdarzeń mitologicznych. Parys, zwany również Aleksandrem, był młodszym synem króla Priama i Hekabe. Jego urodziny poprzedził znak wróżebny, który mówił, że narodzone dziecko stanie się przyczyną upadku Troi. Aby uciec przed przeznaczeniem, noworodka odprawiono z pałacu, zlecając jego zabicie. Do dzieciobójstwa jednak nie doszło, a niemowlęciem zaopiekowali się pasterze. Parys wyrósł na pięknego i opiekuńczego młodzieńca, ale scena sądu, która rozegrała się z jego udziałem, stała się zarzewiem wojny trojańskiej. Podczas zaślubin Tetydy i Peleusa pojawiła się Eris (Niezgoda), która rzuciła złote jabłko między uczestników ceremonii. Jabłko miało zostać przyznane najpiękniejszej z kobiet. Powstał spór, o którego rozsądzenie poproszono Parysa/Aleksandra, a jego imię znaczyło obrońca. Trzy przybyłe do Parysa boginie: Hera, Atena i Afrodyta, chcąc zwyciężyć, ofiarowywały sędziemu cenne dary. Parys uległ obietnicy Afrodyty pozyskania miłości najpiękniejszej kobiety – Heleny spartańskiej. Scena sądu stała się wdzięcznym tematem podejmowanym przez wielu artystów. Zwykle przedstawiano Parysa jako pasterza, na tle lesistego krajobrazu, rozsądzającego spór bogiń.

Misa była pokazywana warszawskiej publiczności podczas Wystawy starożytności i przedmiotów sztuki w 1856 r. w pałacu hr. Augustostwa Potockich przy Krakowskim Przedmieściu 32 (dziś: Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego). W katalogu tej wystawy opisana pod pozycją 795 jako miska emaliowana, co oznacza, że już wtedy nie posiadała stopy

Joanna Paprocka-Gajek