Ciężarek do sieci

Ciężarki to niezbędne w pracy rybaków sprzęty pomocnicze. W gwarze ludowej niektórych regionów nazywane były gręzami. Służą do obciążania dolnych krawędzi sieci stawnych, takich jak manca, wonton, drygawica, które podczas połowu nie zmieniają miejsca swojego położenia. Odpowiednie rozmieszczenie ciężarków i pływaków, utrzymujących górne krawędzie sieci na powierzchni wody, jest kluczowe dla powodzenia połowu.

Dawnej ciężarki rybacy najczęściej wykonywali sami, na własny użytek, wykorzystując do tego różne, dostępne materiały. Użycie kamienia i wypalanej gliny jest poświadczone w źródłach archeologicznych już w końcowej fazie neolitu. W czasach współczesnych do wyrobu ciężarków używa się także żelaza, ołowiu, betonu i cementu.

Prezentowany ciężarek ze zbiorów Działu Etnografii Pomorza Muzeum Narodowego w Szczecinie pochodzi z przełomu XIX i XX w., ze szczecińskiej dzielnicy Skolwin (do 1945 r. niem. Stolzenhagen). Wykonany jest z ciężkiego kamienia otoczonego żelazną, kutą obejmą i wyposażony w ogniwo służące do zaczepienia go o sieć. Używany był przez rybaków niemieckich prawdopodobnie podczas połowów na Zalewie Szczecińskim i Jeziorze Dąbie.

Agnieszka Słowińska