Matka Boska Skępska

Znajdująca się w kościele Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, w klasztorze ojców Bernardynów w miejscowości Skępe (województwo kujawsko-pomorskie) gotycka figura Matki Boskiej autorstwa nieznanego rzeźbiarza datowana jest na koniec XV wieku. Przedstawia postać brzemiennej młodej kobiety stojącej w kontrapoście z rękami na piersiach złożonymi do modlitwy. W 1755 roku dzięki składkom mieszkańców Ziemi Dobrzyńskiej figura została koronowana i okryta płaszczem z blachy. Od tego momentu wizerunek Matki Boskiej Skępskiej jako królowej w długim płaszczu zakrywającym całą postać, bogato dekorowanym wicią roślinną, w zamkniętej koronie na głowie i z sierpem księżyca u stóp utrwalił się w ikonografii. Sposób jej przedstawiania nie zmienił się nawet po tym, jak w latach 50. XX wieku podczas konserwacji zdjęto z figury ciężki, blaszany płaszcz.

Matka Boska Skępska jest patronką kobiet brzemiennych i par niemogących doczekać się potomstwa. Ma w opiece Kujawy i Mazowsze, w szczególności zaś Ziemię Dobrzyńską i Płocką. Według tradycji figura została przywieziona do Skępego w 1496 i od razu zasłynęła łaskami. Wybudowano dla niej kaplicę, a następnie sprowadzono ojców Bernardynów, których świątynia została ukończona w 1511 roku. Miniaturowe kopie cudownej figury wykonywane przez liczne okoliczne zakłady rzemieślnicze kupowane były przez rzesze pielgrzymów, którzy stawiali ją w izbie, w miejscu z domowym ołtarzykiem nazywanym świętym kątem. Obdarowywano nią także kobiety, które urodziły dziecko i młode mężatki w dniu ślubu.

Figurka Matki Boskiej Skępskiej znajdująca się w Muzeum Narodowym w Szczecinie została przekazana jako dar przez mieszkańca powiatu gryfickiego. Jest typowym wizerunkiem Matki Boskiej zakupionym w Sanktuarium w Skępe w 1. połowie XX wieku. 

Iwona Karwowska