![N/Bn/1626/ML N/Bn/1626/ML - Aw. W prostej ramce tło z motywami roślinno-geometrycznymi. Centralnie od góry w łuku: BANK POLSKI / PIĘDZIESIĄT ZŁOTYCH; niżej poziomo: WARSZAWA dn. 28 Lutego 1919 roku. / Dyrekcja Banku Polskiego.
Podpisy: Zygmunt Chamiec, Stanisław Karpiński. Niżej dwa ozdobne tonda; z lewej z wizerunkiem Tadeusza Kościuszki, z prawej znak wodny z podobizną wodza z profilu oraz ręcznie odbitym kolejnym numerem wzoru: 3423. W owalnych kartuszach w rogach oznaczenie nominału: 50, a w ramkach zdublowana numeracja: 026123 – A.42 / A.42 – 026123
Rw. W prostej ramce tło z motywów arabeski, symboliki rolnictwa i handlu. W rogach oznaczenie nominału: 50. Centralnie od góry poziomo napis: PIĘĆDZIESIĄT ZŁOTYCH
Niżej mniejszą czcionką: Na mocy uchwały sejmowej / bilety Banku Polskiego / są prawnym środkiem płatniczym / w Polsce
Niżej sankcja karna: PODRABIANIE BILTÓW I WSPÓŁ[ZIAŁANIE W] ICH ROZPOWSZECHNIANIU / KARANE JEST [CIĘŻKIM W]IĘZIENIEM
U dołu dwa tonda; w lewym znak wodny z wizerunkiem Tadeusza Kościuszki z profilu, w prawym godło państwa polskiego.
Dwustronne napisy w kolorze czerwonym: u góry z lewej i u dołu z prawej strony: Bez wartości oraz skośnie pomiędzy dwiema równoległymi podwójnymi liniami: WZÓR. Banknot perforowany trzema dziurkami o średnicy około 10 mm.](/brepo/panel_repo/2022/04/16/gs1oqw/contain-360-1000-max-n-bn-1626-ml-001.jpg)
50 złotych - wzór
1919
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Pieniądz papierowy okresu II Rzeczpospolitej
Banknoty o nominałach 1 i 2 złotych, noszące na awersie datę emisji 28 lutego 1919 roku, chyba jak żadne inne odzwierciedlają trudności i zmienne koleje losu początków II Rzeczypospolitej. Należały do serii banknotów, które niedługo po odzyskaniu niepodległości miały zastąpić będące w obiegu pieniądze papierowe dotychczasowych zaborców. Perturbacje z wprowadzeniem nowych banknotów rozpoczęły się już w momencie rozważań nad nazwą waluty, jaka miała obowiązywać na terenie Polski. Spośród różnych propozycji, między innymi: lech, sarmat, piast, polon, złoty, największym poparciem cieszyły się pierwsza i ostatnia. Początkowo zwyciężyła nazwa lech, jednak ostatecznie sejm ustawą z 28 lutego 1919 roku w sprawie nazwy monety polskiej w pierwszym artykule zadecydował: „Jednostka monetarna polska ma nazwę »złoty«, którego setna część nazywa się »grosz«”. Jednocześnie w następnym artykule ustawa uchylała dekret naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego z 5 lutego 1919 roku wprowadzający na ziemiach polskich walutę o nazwie lech. Uchwalenie ustawy skutkowało rozpoczęciem zabiegów o wprowadzenie złotego do obiegu. Jednostką nadzorującą ten proces była Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa (PKKP), instytucja powołana jeszcze przez niemieckie władze okupacyjne 9 grudnia 1916 roku. W przypadku banknotów podjęto decyzję o druku za granicą. Niższe nominały – od 1 do 50 złotych – powstały w drukarni Banku Francuskiego. Druk nominałów od 100 do 5000 złotych powierzono wytwórni Waterlow & Sons w Londynie. Choć w 1919 roku jedyną instytucją emisyjną była wspomniana PKKP, na awersie wszystkich banknotów znalazła się nazwa Bank Polski. W rzeczywistości instytucja ta powstała dopiero 15 kwietnia 1924 roku, jako jeden z elementów reformy Władysława Grabskiego. W przypadku banknotów jedno- i dwuzłotowych ostatnim elementem ich zagmatwanej historii było wprowadzenie ich do obiegu nie przez nowo powołany Bank Polski, a przez ministra skarbu. Nigdy też nie miały pełnić funkcji banknotu, jedynie biletu zdawkowego. 100 000 000 egzemplarzy jednozłotówek i 40 600 000 dwuzłotówek w roli pieniądza zastępczego znajdowało się w obiegu do 30 września 1925 roku. Definitywny koniec skomplikowanej historii nastąpił 31 grudnia 1926 roku, kiedy upłynął ostateczny termin ich wykupu.
Leszek Poniewozik
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
pieniądz papierowy
Technika
druk
Tworzywo / materiał
papier
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1919
Muzeum Narodowe w Lublinie
1924
Muzeum Narodowe w Lublinie
1919
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Okręgowe w Toruniu
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna