Pisanka

Pisanka to atrybut Świąt Wielkanocnych. Jajko zaś było symbolem życia, płodności, miłości i siły, a symbolika ornamentów pisanych na nim pełniła ważną rolę magiczną. Na Lubelszczyźnie jajka zdobiono najczęściej techniką batikową, polegającą na pisaniu wzoru roztopionym woskiem za pomocą pisaka wykonanego z blaszki w formie lejka osadzonego na patyku. Dawniej używano naturalnych barwników roślinnych: z łupin cebuli, soku z buraków, kory dębu, olchy lub jabłoni, nasion widłaka czy pędów młodego żyta, z kory, liści i skórki owoców orzecha włoskiego, pąków lub owoców czarnego bzu oraz kwiatów maku.

Według rodzaju ornamentów pisanki lubelskie można podzielić na dwie zasadnicze grupy: północną, w której przeważa wzór jednobarwny o liniach prostych, i południową, o wielobarwnych i licznych zdobieniach wolutowych (patrz: E/1137/ML); w środkowej części Lubelszczyzny wpływy grup przenikały się i występowały ornamenty wielobarwne o liniach prostych.

Interesującymi motywami zdobniczymi, oprócz geometrycznych i roślinnych, były zwierzęta i owady, tworzące swoisty pisankowy inwentarz. Wśród nich można odnaleźć między innymi: koguty, kury i kurczęta oraz inne ptaki (gołębie, bociany, pawie, wróble), a także króliki lub zające, kozy, psy, jelenie, motyle, pająki.

W zbiorach etnograficznych Muzeum Narodowego w Lublinie znajduje się około 2500 pisanek wykonanych przez twórców z Lubelszczyzny. Większość powstała w latach 1950–1980. Znacząca część (około 500 sztuk) – niestety nieznanego autorstwa, pochodzi z początku XX wieku. Ta pisanka należy do najstarszych.