Żyrandol

Żyrandol jest to rodzaj świecznika wiszącego, montowanego do sufitu pomieszczenia, jego rozmiary i konstrukcje są bardzo różne w zależności od pomieszczenia – od niewielkich do skomplikowanych konstrukcyjnie składających się z dużej ilości ozdobnych elementów szklanych lub kryształowych. Jego historia zaczyna się już średniowieczu, kiedy w sztuce sakralnej i zamkach był używany do oświetlania dużych pomieszczeń. Były to niezbyt skomplikowane konstrukcje w kształcie drewnianego krzyża, przymocowanego do sufitu. Na jego ramionach umieszczano świece. Następnie pojawiły się konstrukcje z kutego z żelaza w kształcie koła, choć tylko w zamożnych posiadłościach. Żyrandole okrągłe czyli obręczowe oparte były na planie koła, gdzie do obręczy były przymocowane ramiona na świece, a z czasem zdobiono je bogato kryształowymi wisiorkami. Żyrandol obręczowy w stylu empire w kształcie gruszki, wykonany ze złoconego brązu i szkła kryształowego był prawdopodobnie wyrobem francuskim z końca XIX wieku. Żyrandol ten pochodzi z kolekcji Potockich, dawnych właścicieli zamku i jest jednym z czterech zdobiących Salę Balową. Żyrandol (wszystkie cztery) jest zelektryfikowany, żarówki przymocowane są do trzonu złożonego z grubego, mosiężnego pręta. W żarówkach światło jest emitowane przez rozgrzany żarnik wolframowy. Środkowa obręcz nad którą znajduje się dekoracja z pionowych sznurów paciorków jest szeroka, zdobiona złoconym brązem z ornamentem przeplatających się wieńców laurowych. Poniżej głównej obręczy znajdują się zmniejszające się ku dołowi  obręcze, które w raz ze zdobiącymi je kryształowymi wisiorami nadają całości kształt gruszkowaty. Zakończeniem żyrandola jest kryształowa kula przytwierdzona do głównego trzonu. Natomiast u góry żyrandol zamknięty jest małą obręczą ze złoconym obramieniem, zwieńczoną złoconymi liśćmi. Żyrandol przymocowany jest do sufitu grubym łańcuchem o dużych ogniwach.

Przemysław Kucia