Wycinanka

Lilia Sola, urodzona w 1940 roku, to artystka ludowa tworząca w dziedzinie plastyki zdobniczej, poetka i popularyzatorka sztuki ludowej. Jej twórczość artystyczna obejmuje głównie wycinanki. Wzorując się na pracach matki i babki, zgodnych z kanonem tradycji regionu (patrz: E/433/ML, E/436/ML, E/457/ML), oraz podpatrując sposób wycinania Ignacego Dobrzyńskiego (1882–1960) i Bronisława Pietraka (1914–1997), również zajmujących się wycinankarstwem w powiecie puławskim, wypracowała własny styl. Wycinanki charakteryzują się kompozycją zamkniętą w kole, kwadracie czy prostokącie, choć zdarzają się tak zwanego drzewka. Wśród motywów dominują geometryczne i roślinne, rzadziej zoomorficzne. Artysta z powodzeniem zajmuje się też hafciarstwem i papieroplastyką. Wykonuje tradycyjne ozdoby dekorujące wnętrza i rekwizyty świąteczne: pająki, kwiaty z bibuły, palmy, wianki, ozdoby choinkowe, rózgi weselne. Szukając nowych form wyrazu artystycznego, próbowała swych sił w malarstwie na szkle i rzeźbie. Od kilkunastu lat zajmuje się także działalnością literacką – pisze wspomnienia, opowiadania, wiersze, nawiązuje w nich do minionych czasów oraz tradycji.

Wszechstronna artystka jest także aktywną działaczką Stowarzyszenia Twórców Ludowych, do którego należy od 1979 roku. Jej prace trafiły do kolekcji muzealnych w Polsce i za granicą. Muzeum Narodowe w Lublinie posiada w zbiorach dwadzieścia osiem misternych wycinanek.

W ciągu kilkudziesięciu lat uczestniczyła w wielu konkursach i przeglądach twórczości Lubelszczyzny, uzyskując liczne nagrody i wyróżnienia. Za działalność artystyczną i popularyzatorską w 1999 roku została roku uhonorowana dyplomem ministra kultury i sztuki „Za zasługi w upowszechnianiu kultury ludowej”. Otrzymała także inne wysokie odznaczenia państwowe: Brązowy Krzyż Zasługi (1976), Srebrny Krzyż Zasługi (1985), Złoty Krzyż Zasługi (1998). W 1983 roku otrzymała odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”. Doceniły ją także władze województwa lubelskiego, nadając w 1989 roku honorową odznakę „Za zasługi dla Lubelszczyzny”. W 2019 roku została laureatką Nagrody im. Oskara Kolberga, która ma rangę najważniejszego ogólnopolskiego wyróżnienia za całokształt dokonań w dziedzinie kultury ludowej.