Drzwiczki do spichlerza

Spichlerze dogońskie (guyon, l. poj. guyo) umiejscowione są wewnątrz zagród stanowiących centrum życia rodzinnego. Oprócz nich znajdują się tam domy mieszkalne, obiekty kultu religijnego, pomieszczenia bramne (dolu) przylegające bezpośrednio do drzwi wejściowych, kurniki, wiaty, małe obórki oraz podwórza. Całość otoczona jest dość wysokim murem gwarantującym prywatność. W wioskach położonych u podnóży Masywu Bandiagara i na Płaskowyżu zagrody są małe, zwarte, a ulice wytyczone między nimi wąskie i kręte. Zupełnie inna sytuacja jest na Równinach Gondo i Seno, gdzie ukształtowanie powierzchni zapewnia więcej miejsca i swobody, co sprzyja budowaniu większych, przestronniejszych zagród.

Najpopularniejszym typem zagrody jest ginu sala (zwykły dom) zamieszkiwana przez małżeństwa monogamiczne i poligyniczne. Wejście prowadzi do pomieszczenia bramnego dolu, w którym często rozstawione są liczne krzesełka oraz deski do siedzenia lub relaksowania się w pozycji półleżącej. Starsi mieszkańcy zagrody często odpoczywają w tym miejscu, obserwując przy okazji „ruch uliczny” zza otwartych drzwi. Tu również przyjmuje się gości, chroniąc tym samym prywatność i intymność członków rodziny spędzających czas na różnych czynnościach w głębi zagrody. Z dolu przechodzi się na podwórze. Jeżeli w zagrodzie mieszka więcej żon, takich wydzielonych stref podwórkowych również może być kilka.

Drzwiczki do spichlerza wykonane są z dwóch desek połączonych żelaznymi klamrami i zaopatrzone w system zawiasów zwany biegunem z dwoma czopami: górnym oraz dolnym. Ozdobione zostały wizerunkami przodków.

Ewa Prądzyńska