![mns/a/22061 ostrze ornamentowane - ujęcie z przodu; Ostrze wykonane z kości śródstopia jelenia. Kość została rozbita wzdłuż dłuższej osi. Złamana powierzchnia formuje ostry szpic, zagładzony w trakcie produkcji narzędzia. Na zabytek, po dwóch stronach naturalnego wgłębienia kości, naniesiono dwie serie poprzecznych, lekko skośnych nacięć, mogących mieć znaczenie symboliczne lub magiczne. Przy wierzchołku zostały one częściowo wytarte na skutek użytkowania. Zabytek złamany i sklejony w części środkowej oraz przy wierzchołku, samego wierzchołka brak. Zabytek ma jednolitą barwę, co jest niezwykłe w przypadku tak wczesnych przedmiotów.](/brepo/panel_repo/2022/04/08/h2nacl/contain-360-1000-max-mns-a-22061-dscf1388-ppp.jpg)
Ostrze ornamentowane
9600 p.n.e. — 5400 p.n.e.
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Epoka kamienia na Pomorzu
Ornamentowany przedmiot z poroża jelenia interpretowany jako laska szamańska znaleziono w Podjuchach, w prawobrzeżnej dzielnicy Szczecina. Należy do nielicznych przykładów sztuki figuralnej na przedmiotach wytwarzanych przez społeczności łowiecko-zbierackie w północnej części Europy. Z terenu Pomorza znane są zaledwie dwa takie przykłady. Laskę z Podjuch pokrywają serie linii połączonych z krótkimi, ukośnymi kreskami, tzw. jednostronna jodełka. Centralnym elementem zdobniczym jest schematyczne przedstawienie postaci ludzkiej z głową w kształcie rombu oraz kończynami, na których zaznaczone są po trzy palce. Podobny przedmiot odkryto w Szczecinie-Grabowie, przy czym jest na nim przedstawienie zwierzęcia, prawdopodobnie konia lub łosia. Laska szamańska z Podjuch ma dobrze udokumentowaną historię. W 1934 roku została przekazana do zbiorów szczecińskiego Pommersches Landesmuseum przez Alexandra Resnera, mieszkańca pobliskich Zdrojów, dziś także dzielnicy Szczecina, który otrzymał za nią nagrodę w wysokości pięciu Reichsmarek. Przedmiot odkrył kilka dni wcześniej jego syn na hałdzie osadów z bagrowania Regalicy, wschodniej odnogi Odry w Podjuchach, w pobliżu budowanej linii kolejowej. Odkrycie zaintrygowało archeologów z Pommersches Landesmuseum, którzy przeszukali hałdę, nie znajdując jednakże innych zabytkowych przedmiotów. Ówczesny dyrektor muzeum, Otto Kunkel poinformował o odkryciu laski Muzeum w Berlinie oraz Römisch-Germanisches Zentralmuseum w Moguncji. Szczególne zainteresowanie wzbudzał ornament stylizowanej postaci ludzkiej, szeroko dyskutowany przez badaczy wszystkich tych instytucji. Na przełomie lat 1934/1935 laska magiczna z Podjuch była obiektem dwumiesięcznych badań w Moguncji. Do końca drugiej wojny światowej znajdowała się w szczecińskim muzeum. W obliczu zbliżającego się frontu, wraz z innymi przedmiotami o wysokiej wartości naukowej i wystawienniczej, została ewakuowana ze Szczecina, ostatecznie trafiając do muzeum w Stralsundzie. Obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie.
Michał Adamczyk
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 34.3 cm, szerokość: 7.3 cm
Rodzaj obiektu
sztuka mobilna, laska szamańska
Technika
dłutowanie, rycie, wiercenie, struganie, skrobanie, łamanie, cięcie, zmiękczanie
Tworzywo / materiał
poroże jelenie
Pochodzenie / sposób pozyskania
przekaz
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
9600 p.n.e. — 5400 p.n.e.
Muzeum Narodowe w Szczecinie
10776 p.n.e. — 10641 p.n.e.
Muzeum Narodowe w Szczecinie
9600 p.n.e. — 4100 p.n.e.
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna