Drzwiczki do spichlerza

Spichlerze (guyon, l. poj. guyo) są wyznacznikiem bogactwa oraz wielkości rodziny. Im większa ich liczba, tym liczniejsza i bogatsza rodzina. Młode małżeństwo najczęściej ma dwa, po jednym dla każdego z małżonków, a duże, wielodzietne rodziny mogą posiadać nawet do 15 guyon. Spichlerze w kraju Dogonów zbudowane są na planie koła lub kwadratu, ich średnica lub bok nie przekraczają zazwyczaj 2, a wysokość sięga 3 metrów. Stoją zawsze na wielkich kamieniach lub pniach drzew. Wśród spichlerzy można zaobserwować dwa rodzaje dachów: płaskie oraz zakończone półkoliście. Pokryte są stożkowatą strzechą wykonaną z trawy konko, która chroni ścianki guyo przed deszczem. Strzecha ta nie jest przymocowana na stałe do konstrukcji spichlerza, i w razie pożaru szybko można ją zrzucić. Podłoga ułożona jest z ciętych gałęzi lub łodyg prosa i pokryta grubą warstwą gliny. Do wnętrza spichlerza prowadzą niewielkie drewniane drzwiczki na biegunie (rodzaj zawiasów) z dwoma czopami: górnym i dolnym osadzone w drewnianej ramie. Drzwiczki otwierane są zawsze na zewnątrz – w przeciwieństwie do drzwi do domu rodzinnego ginna, które otwierają się do wnętrza. Zamykane są najczęściej za pomocą drewnianego zamka ta koguru (co tłumaczy się jako „przyczepiony do drzwi”). Małe spichlerze mają jedno wejście w połowie wysokości, a duże – dwoje. Mniejsze z nich umieszczone są niżej, a większe u góry. Zdarza się, że te mniejsze drzwiczki są montowane na stałe. Otwiera się je dopiero kiedy zostanie wykorzystane ziarno z górnej części i obniży się poziom zapasów.

Drzwiczki ozdobione są wizerunkami przodków i zaopatrzone w zamek ta koguru, zwieńczony przedstawieniem pary antenatów symbolizujących strażnika i jego żonę.

Ewa Prądzyńska