Grot typu Forheim

Ten niezdobiony, dobrze zachowany grot oszczepu lub włóczni charakteryzuje efektowny szeroki liść i stosunkowo krótka tulejka z dwoma otworkami na nity, którymi przytwierdzone było drzewce. Zabytek wchodził w skład skarbu brązowego złożonego z ozdobnego pasa, trzech spiralnych naramienników oraz dwóch grotów. Przedmioty te zostały znalezione w 1875 roku na cmentarzu przykościelnym w Boninie w trakcie kopania grobu. Miejscowy pastor nazwiskiem Schmidt przekazał je do zbiorów Towarzystwa Historii Pomorza i Starożytności w Szczecinie, w latach dwudziestych XX wieku zostały przejęte przez nowo utworzone Muzeum Krajowe (Pommersches Landesmuseum). Skarb pozostał tu do 1944 roku, kiedy wraz z innymi cennymi zabytkami został wywieziony w głąb Niemiec w celu ochrony przez zniszczeniem i wojenną grabieżą. Przez długi czas uważany był za zaginiony. Do Szczecina powrócił w 2009 roku, w efekcie polsko-niemieckiej wymiany dawnych zbiorów archeologicznych. Depozyt z Bonina należy do ważnych znalezisk archeologicznych. Pochodzi z okresu, gdy na dużych połaciach Europy Środkowej rozpoczął się stopniowy zanik kultury unietyckiej, wypieranej przez kultury mogiłowe, silnie oddziałujące w zakresie metalurgii także na obszary będące w zasięgu kręgu nordyjskiego. Był to czas (koniec I do połowy II okresu epoki brązu, tj. ok. 1700–1500 BC), gdy na Pomorzu pod wpływem obydwu tych ugrupowań zaczęło rozwijać się miejscowe brązownictwo. Grot z Bonina, wykonany zapewne w którymś z lokalnych warsztatów, reprezentuje okazy wywodzone z Kotliny Karpackiej. Obecność takich grotów zaznaczyła się głównie w południowej części Europy Środkowej, od Szwajcarii po Siedmiogród. W Polsce są znane z zaledwie trzech skarbów.

Dorota Kozłowska