![S/Mal/767/ML Dwie postaci w przestrzeni podwórza. Na pierwszym planie stary mężczyzna wsparty na łopacie. Ubrany w białą koszulę, brązowe spodnie i brązową sukmanę. Na głowie ma słomkowy kapelusz. W ustach trzyma fajkę, którą podtrzymuje lewą ręką. Obok mężczyzny taczka z grabiami. Na drugim planie stoi bosa dziewczyna oparta o płot, na którym wisi różowa pierzyna. Dziewczyna ubrana w białą koszulę i białą spódnicę z zapaską. Na głowie ma białą chustkę zawiązaną do tyłu, na szyi czerwone korale. Za nią widoczne bezlistne drzewo i krzewy. W głębi widoczne dachy zabudowań.](/brepo/panel_repo/2022/04/16/o8nomi/contain-360-1000-max-s-mal-767-ml-001.jpg)
I znów wiosna
1890
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Sceny rodzajowe (XIX – 1. połowa XX wieku)
W obfitej spuściźnie Teodora Axentowicza (1859–1938) wyróżnia się dwa równoległe nurty tematyczne – portret i malarstwo rodzajowe. Jako portrecista zasłynął ze zmysłowych, tchnących czarem i tajemnicą olejnych i pastelowych wizerunków kobiecych. W drugim nurcie ważne miejsce zajmował rodzimy folklor, wielobarwne motywy z Kresów. Axentowicz jako pierwszy wprowadził do malarstwa polskiego tematykę huculską, bardzo popularną w twórczości następnego pokolenia. Zapewne z racji swojego pochodzenia podejmował też wątki związane z historią i kulturą polskich Ormian.
Początek nurtu rodzajowego w sztuce artysty sięga wczesnych lat 80., okresu studiów w Monachium. Opierając się na przywiezionych z Huculszczyzny, z okolic Jamna i Kołomyi, szkicach, odtwarzał epizody z życia wsi (na przykład Pogrzeb na Rusi, Gęsiarka). Motywy zaczerpnięte z bogatej kultury górali Karpat Wschodnich, święta i obrzędy religijne: święcenie gromnic, wody i pokarmów, pogrzeby, procesje, zabawy oraz wizerunki Hucułów, na stałe zagościły w jego twórczości. Przez kilkadziesiąt lat wykonał niezliczoną liczbę takich prac, wielokrotnie przetwarzając jeden temat w różnych ujęciach i technikach. Najbardziej znanym obrazem jest Święto Jordanu (1893), monumentalna scena religijna w scenerii zimowej oddająca surowy nastrój ceremonii. Powaga i melancholia cechuje też niewielką kompozycję Dziewczyna ze starcem, która jest kojarzona z wymienionym dziełem. Niektóre elementy rodzajowe sugerują, iż przedstawienie może odnosić się też do Święta Matki Bożej Gromnicznej, obchodzonego w Kościele wschodnim 15 lutego. Poświęcona w cerkwi gromnica miała zapewniać pomyślność i chronić przed urokami.
Obraz przedstawia dwie ubogie postacie idące przez śnieżną równinę: na przodzie huculską dziewczynkę niosącą zapaloną gromnicę, za nią starca w rudym kożuchu, z kapeluszem w ręku. Niepozorna scenka folklorystyczna, wykonana z użyciem prostych środków, raptem kilku chłodnych barw, zawiera pewną wieloznaczność. Można ją odczytywać jako metaforę etapów życia. Choć dziewczynka zdaje się być przewodnikiem starego człowieka, jej nieobecne spojrzenie i melancholia wskazują na jednoczesne bycie „tu” i „gdzieś indziej”. Tę parę można odnaleźć zarówno w dużych rozbudowanych kompozycjach, jak i w niewielkich studiach portretowych.
Bożena Kasperowicz
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 37.2 cm, szerokość: 27.3 cm
cały obiekt - w ramie: wysokość: 52 cm, szerokość: 41 cm
Rodzaj obiektu
malarstwo, obraz
Technika
technika olejna
Pochodzenie / sposób pozyskania
zakup
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Lublinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1890
Muzeum Narodowe w Lublinie
1906
Muzeum Narodowe w Lublinie
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna