Motyka kościana

Motyka wykonana z kości dużego ssaka, prawdopodobnie tura, pochodzi z Pogorzelicy, pow. gryficki. Odkrył ją przypadkowo w 1971 roku uczeń szkoły w podstawowej z Brzegu Dolnego na Dolnym Śląsku przebywający na wakacjach nad morzem. Początkowo trafiła do zbiorów dawnego Muzeum Archeologicznego we Wrocławiu, w styczniu 1972 roku została przekazana do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie. Proces produkcji motyki rozpoczyna odcięcie zbędnego elementu – główki kości, kończy przewiercenie otworu na osadzenie trzonka. Sposobu kształtowania ostrza nie można precyzyjnie odtworzyć ze względu na wyświecenia i zagładzenia powierzchni powstałe w trakcie użytkowania, a także podczas wielowiekowego zalegania w ziemi lub w wodzie. Wydaje się prawdopodobne, że motyka odkryta w Pogorzelicy miała kontakt z wodą morską, obijała się o kamienie i ścierała na piasku. Ma to związek ze zmianami poziomu morza prowadzącymi do zalania rozległego obszaru Zatoki Pomorskiej od wyspy Bornholm po obecne polskie wybrzeże. Dlatego wyroby ludności ze starszej epoki kamienia z różnych surowców są wyławiane przez sieci rybackie w trakcie połowów lub wyrzucane przez fale na brzeg. Motyki z kości dużych ssaków znane są z kilku stanowisk, między innymi z Trudnej, pow. złotowski, oraz w Hohen Viecheln, Lkr. Nordwestmecklenburg, Meklemburgia-Pomorze Przednie. Od motyki Pogorzelicy różnią się obecnością bogatej ornamentyki.

Michał Adamczyk