Kufel

Ceramiczny kufel z cynową przykrywką był przez długi czas nieodłącznym atrybutem piwosza, aż do czasu, gdy glinę zastąpiło szkło. W 1. połowie XIX wieku odnotowano spadek konsumpcji piwa, niezwykle popularnego przez wieki napoju alkoholowego. Zmniejszyła się także liczba browarów. Ich likwidacja, szczególnie małych, wiejskich przedsiębiorstw, była związana z rozwojem gorzelnictwa, a produkcją wódki zajmowały się gorzelnie wielkich właścicieli ziemskich. W 1849 roku na Pomorzu Zachodnim były czynne 304 browary, z czego na wsi tylko 51 (17%). Odnotowano natomiast 463 małych, nieprofesjonalnych browarów wiejskich warzących piwo na potrzeby własne i najbliższego otoczenia*.

Prezentowany kufel datowany na 1804 rok pochodzi z okresu, kiedy piwo zajmowało jeszcze naczelne miejsce wśród pitych przez chłopstwo alkoholi. Aby go wyprodukować garncarz przygotowywał najpierw glinę o małej zawartości żelaza i formował ją na kole garncarskim w pożądany kształt. Następnie, planując bogatą ornamentację kufel wypalał w piecu garncarskim na biskwit, potem poddawał szkliwieniu, a po przestudzeniu jego żona (lub córka) wykonywała malaturę farbami, po czym powtórnie kufel był wypalany. W wysokiej temperaturze szkliwo stapiało się z tlenkami metali, tworząc trwałą, równomierną i błyszczącą powierzchnię. Ostatnim etapem był montaż przykrywki wytworzonej na zamówienie garncarza w warsztacie konwisarskim.

*wg Bogdan Wachowiak, Pozarolnicze działy gospodarki wiejskiej. W: Historia Pomorza, t. I–II, część I, s. 310–314. Poznań 1993

Iwona Karwowska