Szlichtada wiedeńska

1 poł XVIII w, Zbiory Muzeum-Zamek w Łańcucie. Szlichtady były zabawami na śniegu urządzanymi od XVI do połowy XIX wieku. Organizowano je na dziedzińcach pałaców i zamków, w pałacowych parkach i na placach miejskich. Polegały na szybkiej jeździe po określonym torze co najmniej kilku jednoosobowych i jednokonnych sani, jedne z drugimi. W malutkich efektownie dekorowanych saniach siedziała dama, a za nią na tylnym, małym koziołku, kawaler, który obejmując ją ramionami, tym zaprzęgiem powoził - od jego zręczności zależało powodzenie takiej brawurowej jazdy. W powożeniu pomagali mu biegnący przed końmi laufrzy z batami. Sanie szlichtadowe dekorowano rzeźbą figuralną i ornamentalną, złocono i polichromowano w sceny o różnej tematyce od mitologicznej po krajobrazową. Równie efektownie wyglądał koń ze strusimi piórami na łbie oraz w barwnymi, bogatym czapraku, zdobionym haftem i aplikacjami. Taką właśnie szlichtadę odbywającą się na dużym placu miejskim (lub szerokiej ulicy) w której uczestniczy sześcioro sani obrazuje płótno nieznanego pędzla zakupione do zbiorów MZŁ w latach 70. XX w. Jest jednym z nielicznych, zachowanych w zbiorach europejskich, historycznym, malarskim przedstawieniem, ukazującym, a wręcz dokumentującym, szlichtadę.

Aldona Cholewianka-Kruszyńska