Fibula zdobiona aplikacjami

Cmentarzysko kurhanowe w Gronowie (niem. Groß Grünow) w okolicach Drawska Pomorskiego jest jednym z najważniejszych stanowisk kultury wielbarskiej na Pomorzu. Zostało odkryte w 1881 roku. Pierwszym badaczem nekropolii był pastor Plato ze Złocieńca, który przeprowadził amatorskie badania w latach 1881, 1887 i 1890. Kolejne odkrycie miało miejsce w 1926 w trakcie budowy drogi do Złocieńca. Był to grób szkieletowy wyposażony w importy rzymskie. W latach 1939–1940 natrafiono na kilka grobów jamowych podczas budowy autostrady Berlin–Szczecin–Gdańsk. Zostały one wyeksplorowane przez społecznych opiekunów zabytków z Drawska, Heinza Hinza oraz dr Fausta. Następnie teren cmentarzyska został zalesiony, gdyż w latach 1940–1941 zrezygnowano z budowy wspomnianej autostrady. Metodyczne wykopaliska, z których pochodzi prezentowana fibula, miały miejsce w latach 1973–1977 pod kierunkiem Ryszarda Wołągiewicza (1933–1994) z Muzeum Narodowego w Szczecinie. Ogółem na cmentarzysku odkryto 56 pochówków ciałopalnych i szkieletowych, z czego 49 nakryto nasypami kurhanowymi.

Datowaną na 2. połowę II wieku fibulę odlano z brązu, a ostateczny kształt nadano poprzez kucie. Dodatkowo na dwóch grzebykach – na kabłąku i nad kapturkiem zakrywającym sprężynkę – ozdobiono ją aplikacjami z repusowanej złotej folii oraz srebrnego filigranu. Wchodziła w skład wyposażenia grobu nr 4, który wraz z czterema innymi pochówkami nakrywał kurhan 22. Do grobu kobiety, prawdopodobnie w podeszłym wieku, włożono również wiele innych ozdób z brązu, srebra i złota  jak bransolety wężykowate i żmijowate, paciorki ze złotego drutu, 5 podobnych zapinek i szpilę do spinania ubioru, klamerkę esowatą, sprzączkę do pasa oraz małe naczynie gliniane. Ponadto do grobu dołożono narzędzia i akcesoria tkackie: zdobiony przęślik, przęślicę oraz szpilę haczykowatą.

Bartłomiej Rogalski