Oprawa

Oprawka ciosaka z poroża jelenia szlachetnego została odkryta w nieznanych okolicznościach w Szczecinie, w Zatoce Łęcznej Jeziora Dąbie w 1943 roku. Przedmiot wykonano ze zrzutki lewej tyki. Poroże jest raczej słabe, co sugeruje, że pochodzi od bardzo młodego lub przeciwnie – starego i słabego samca. Pierwszym etapem produkcji oprawki było odcięcie tyki powyżej nadoczniaka, z którego następnie usunięto spongiozę, czyli gąbczastą część wewnętrzną poroża. W ten sposób uformowano tulejkę, która służyła do osadzania narzędzi krzemiennych w rodzaju małego ciosaka, pika lub drapacza.

Na oprawce zachowały się ślady intensywnego użytkowania. Na końcu i w części środkowej tulei do osadzania krzemiennego elementu widoczne są wyłamania powstałe na skutek kontaktu z twardym materiałem (np. z drewnem). Wyświecenia i zagładzenia powierzchni na końcu oczniaka prawdopodobnie wynikały z trzymania narzędzia w dłoni, te przy nasadzie natomiast są efektem noszenia przy pasku. Liczne zniszczenia związane z użytkowaniem widoczne są także na róży. Ich obecność sugeruje, że narzędzie mogło być wykorzystywane jako młotek. Oprawka z Zatoki Łęcznej nie ma bezpośrednich analogii wśród innych znalezisk z Europy Północnej, chociaż tego typu przedmioty były dosyć powszechne u społeczności łowiecko-zbierackich. Wyróżnia ją niezwykła forma, niespotykana nigdzie indziej.

Michał Adamczyk