500 000 marek

Latem 1923 roku w Niemczech, w wyniku inflacji i deprecjacji pieniądza nastąpił kolejny wyraźny spadek wartości marki. Jesienią tego roku ostra inflacja przybrała formę hiperinflacji. Na rynku pieniężnym ponownie zaznaczył się fizyczny brak gotówki. Późną jesienią 1923 roku konieczne stało się wprowadzenie do obiegu kolejnych partii pieniądza o wysokich nominałach. Państwowe drukarnie w Niemczech, mimo stosowanego powszechnie prostego i jednostronnego druku, nie były w stanie sprostać temu zadaniu. Produkcję banknotów powierzono więc drukarniom prywatnym. Podobne problemy miały również lokalne samorządy wydające pieniądze zastępcze. Sposobem na poprawienie podaży pieniądza było wykorzystanie wycofanych wcześniej bonów i przedrukowanie ich odpowiednimi nominałami. Taka sytuacja miała miejsce w Darłowie. Na emisjach z lata 1922 roku o nominale 500 marek wykonało czerwone nadruki, podnosząc wartość bonu do wysokości 500 000 marek. Pieniądz zastępczy Darłowa odstaje od stosowanej powszechnie praktyki zdecydowanego odróżniania pieniądza zastępczego od emisji oficjalnych. Przypomina banknot państwowy. Został wydrukowany obustronnie na sztywnym papierze ze znakami wodnymi pod postacią trójkątów i kół oraz w standardowym formacie banknotów Banku Rzeszy. Projekt strony głównej również upodabnia bon od oficjalnych emisji, ale odróżnia go zdecydowanie metoda druku oraz niezbyt wyszukana grafika i uboga kolorystyka. Były to warunki, którym nie zawsze mogły sprostać małe prywatne drukarnie. Pojawienie się w obiegu późną jesienią 1923 roku bonów przedrukowanych z grudniowej emisji 1922 roku było możliwe dzięki decyzji Pruskiego Ministra Handlu i Przemysłu. W piśmie z 27 stycznia 1922 roku doradzał on prezydentom rejencji oraz burmistrzom, aby pieniędzy zastępczych, wycofywanych od 5 lutego 1923, nie niszczyć, ale przechować na wypadek ewentualnych przyszłych niedoborów gotówki.

Mieszko Pawłowski