Solniczka

Solniczka w kształcie płaskiej czarki z szerokim kołnierzem, osadzonej na nieproporcjonalnie grubej nóżce rozchylającej się ku dołowi, z przewiązką w kształcie półwałka prawie w połowie jej wysokości. Cała powierzchnia solniczki pokryta emalią en grisaille na czarnym tle ze złoceniami. Na nóżce widnieją: gonitwy rycerzy na koniach, nagi satyr oraz rycerz stojący na niewysokim postumencie. Miseczka na sól dekorowana popiersiem kobiety w hełmie, w profilu zwróconym w lewo, z obnażonymi piersiami, ujęta w dekoracyjną ramę z dwoma satyrami i parą puttów.

Solniczki w XVI w. stanowiły ważny element ceremoniału przy stole. Ustawiane były zwykle przed najważniejszą osobą, a podawano w nich w niewielkiej ilości drogocenną przyprawę. Z uwagi na wysoką cenę serwowanego ingridium były to naczynia dekoracyjne, dość wyrazistych rozmiarów, wykonywane często z wartościowych surowców. Te ze srebra miały zwykle wyzłocone dna miseczek, aby zapobiec pospiesznej korozji naczynia. Często czarkę z solą przykrywano różnego rodzaju baldachimami lub innymi formami „zadaszenia”.

Wg szczątkowych informacji źródłowych należy przypuszczać, że kolekcja emalii limuzyjskich w Wilanowie tworzona była zapewne przez Aleksandra Potockiego.

Solniczka była pokazywana warszawskiej publiczności podczas Wystawy starożytności i przedmiotów sztuki w 1856 r. w pałacu hr. Augustostwa Potockich przy Krakowskim Przedmieściu 32 (dziś: Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego). Opisano ją w katalogu tej wystawy pod pozycją 794.

Joanna Paprocka-Gajek