Tłok pieczętny

W sekretariacie rady miejskiej powstawało wiele dokumentów o różnej randze i wartości dla miasta i członków społeczności miejskiej, dlatego potrzebne były pieczęcie przynajmniej dwóch typów. Pieczęć wielka lub główna zarezerwowana była dla uwierzytelniania dokumentów najwyższej rangi, natomiast do pieczętowania dokumentów mniej istotnych używano tzw. pieczęci sekretnej. Tłok szczecińskiej pieczęci sekretnej z 1. połowy XV wieku należy bez wątpienia do najwspanialszych zabytków sfragistyki szczecińskiej. Przedstawia herb miejski – ukoronowaną głowę gryfa w obwódce z gwiazdek. Pole tłoka otacza dodatkowo maswerkowy motyw, który wraz z lilijkami i punktowymi krzyżykami dzieli poszczególne słowa napisu otokowego, wykonanego minuskułą gotycką, informującego, że jest to pieczęć sekretna miasta Szczecina. W otoku znalazła się również druga, mniejsza główka gryfa umieszczona tam prawdopodobnie jako uzupełnienie wolnego pola, powstałego po wyrytowaniu zbyt krótkiego słowa. Tłok wykonany został niezwykle starannie i precyzyjnie. Relief jest głęboki, a głowa gryfa bardzo plastyczna. Rada miejska nie powierzyła więc wykonania zadania przypadkowemu rzemieślnikowi, lecz specjaliście wysokiej klasy. Liczne detale tłoka, a zwłaszcza piórka na głowie gryfa, zdradzają rękę wprawnego grawera lub złotnika. Niezwykły jest również fakt, że tłok wykonano w srebrze, a nie w brązie, który był podstawowym materiałem do produkcji pieczęci, co świadczy o zamożności Szczecina, w ten sposób manifestującym bogactwo. Klasę rzemieślnika potwierdza również kształt uchwytu znajdujący się na stronie odwrotnej. Jest on starannie profilowany z subtelnym otworem na przewleczenie sznura.

Mieszko Pawłowski