Pokój 52 II piętro (Salon Duży)

Nazwy historyczne: "Pokoy Sypialny Xcia Henryka N°4" (1802), "N°3ci Pokoy sypialny" (1821), "Odział pierwszy A Apartamenty JWW Hrabstwa młodszych" (1854), "Sypialny 12 męski" (1929),
Nazwy inne: Sypialnia, Pokój dziecinny, Sypialnia JW. Pani?, Sypialnia czerwona
Czas powstania: 1629-1641r. (konstrukcja ścian), 1911 r. (ostatnia przebudowa)
Architekci: Fritz Sobotko

Pokój 52 umiejscowiony jest w skrzydle zachodnim II piętra Zamku. Pomieszczenie w kształcie prostokąta, z dwoma oknami w kształcie zbliżonym do kwadratu, zamkniętymi łukiem odcinkowym. Okna malowane na biało, z mosiężnymi okuciami, drewnianymi żaluzjami (prawdopodobnie wyrób wiedeński) i drewnianym białym płotkiem sięgającym  do połowy ich wysokości. Do salonu można wejść przez mały korytarzyk, łączący się korytarzami zachodnim i północnym II piętra. Z korytarzyka można dostać się też do sąsiadujących pomieszczeń: usytuowanego w zachodnim skrzydle Salonu Pompejańskiego i leżącego w północnym skrzydle Salonu Rokokowego. Drzwi w ścianie południowej  salonu prowadzą do sąsiedniej Sypialni 50. Drzwi są drewniane, płycinowe, malowane jak boazeria. Nad drzwiami znajdują się płyciny w kształcie leżącego prostokąta, zaś odrzwia są wsparte na konsolach z dekoracją ze zwisów, palmet i kimationu lesbijskiego. W dolnej partii ścian i we wnękach okiennych drewniana, malowana boazeria płycinowa, a powyżej wielkie prostokątne panneau wypełnione tkaniną w dwubarwne pas, mocowaną pionowo drewnianymi listwami, obramienia panneau profilowane. Ściany od sufitu oddziela profilowany gzyms ze sztukatorską dekoracją w formie kostek i kimationu. Sufit pośrodku dekorowany jest sztukatorską rozetą z ornamentem rokowo - regencyjnym. Podłoga drewniana sosnowa ułożona w kwadratowe tafle z krzyżakami z drewna dębowego. Tafle podłogi najprawdopodobniej zostały przeniesione z pierwszego piętra. Ciekawym elementem wyposażenia salonu jest tkanina, gdyż tkaniny o pasiastym wzorze zaczęto używać w wyposażeniu wnętrz na początku XIX wieku. Wcześniej tego typ wzór przysługiwał osobom wykluczonym, potępionym takim jak prostytutki, błaźni czy kaci. Dopiero od XIX wieku tkaniny o pasiastym raporcie zaczęto stosować powszechnie do dekoracji wnętrz, gdyż wzór ten optycznie poprawiał proporcje pomieszczenia.
Salon ( obecny jego wygląd) został zaprojektowany  w 1912 roku przez Fritza Sobotkę, architekta wiedeńskiego, podczas wielkiej przebudowy w czasach Romana i Elżbiety Potockich. W latach 1783 – 1807 pomieszczenie wchodziło w skład Apartamentu ks. Henryka Lubomirskiego, przybranego syna Księżnej Marszałkowej. Według zapisów inwentarza z 1802 roku  znajdowała się w tym pomieszczeniu  garderoba ks. Henryka, gdzie ściany były obite zieloną tkaniną w kwiaty, albo Pokój Sypialny Księcia Henryka z białą atłasową tkaniną wyszywaną jedwabiem w kwiaty. W 1807 roku Apartament Księcia Henryka zmieniono na Apartament Państwa Młodszych. Należał do niego obecny salon, jednak jego przeznaczenie nie zostało poznane. Być może znajdował  tu jeden z pokoi dziecięcych lub pokój sypialny JW. Pani. Obecnie istniejąca na ścianach tkanina była poddana zabiegom konserwatorskim w latach 60 ubiegłego wieku. Świadczy o tym odnaleziony na flaneli napis ”Ściany tapetowane przybitą flanelą podwójnie i ściany kryte materią z dnia 15.01.1968r w  Roku 1968 styczeń te prace wykonali Danak Czesława ob. Cieszyński Rudolf”.
Potwierdzeniem datowania wystroju z pocz. XX wieku jest odnaleziona na odwrociu boazerii (ściana północna) odcisk pieczęci z napisem w języku niemieckim i nazwą „Łańcut”. Natomiast na gzymsie nad drzwiami w ścianie północnej salonu odnaleziono naniesione ołówkiem datowanie świadczące o przeprowadzonych w latach 1932 i 1933 pracach renowacyjnych.

Podstawowa bibliografia:
•    Kossakowska – Szanajca Zofia, Majewska – Maszkowska Bożena, Zamek w Łańcucie, Warszawa 1964.
•    Omilanowska Małgorzata, Jakub Sito, Łańcut i okolice, [w]: Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1994.
•    Potocka Elżbieta, , Łańcut - wspomnienia od roku 1885 do roku 1915, [Pamiętnik, maszynopis w zbiorach Muzeum-Zamek w Łańcucie].
•    Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie, Lwów 1933.
•    Kompleksowa Konserwacja wystroju wnętrz, Dokumentacja opisowa, 2014 – 2016, AC Konserwacja Zabytków.

Opracowanie: Przemysław Kucia