Fotografia maturzystów Żydowskiego Gimnazjum Koedukacyjnego w Krakowie

Fotografia maturzystów Żydowskiego Gimnazjum Koedukacyjnego w Krakowie

Zdjęcie grupowe maturzystów i nauczycieli Żydowskiego Gimnazjum Koedukacyjnego z roku szkolnego 1928/1929. Wtórna (kolorowa) odbitka – wykonana przez przefotografowanie monochromatycznego zdjęcia. Na zdjęciu ujęte także (papierowe?) obramowanie oryginału z napisem: „Egzamin dojrzałości | w Żyd. Gimn. Koed. w Krakowie r.szk.1928/29”. Stan zachowania odbitki w momencie przyjęcia jej do zbiorów wskazywał, że była oprawiona.

Emilia Grossbart (później Leibel) stoi w trzecim rzędzie trzecia od prawej. Szkoła nie była państwowa, więc egzaminom towarzyszył wizytator. Emilia Leibel opowiedziała następującą dykteryjkę: „I dostaję jakieś pytanie i coś na to odpowiedziałam zupełnie nie do rzeczy. Na to pan wizytator mówi „Gdzie Rzym, a gdzie Krym!”. A ja byłam tak zdenerwowana […], że podeszłam do mapy […] i pokazałam […]. No i maturę zdałam” (wywiad rzeka Marii Kłańskiej „Wspomnienia Żydówki krakowskiej”, Kraków 2010, s. 70).

Aby przystąpić do matury państwowej, Emilia Grossbart musiała zdać najpierw maturę hebrajską. Brała wówczas korepetycje u Benziona Katza (1907–1968), absolwenta Uniwersytetu Jagiellońskiego i lektora języka hebrajskiego na UJ (od 1937 r. wykładowcy w Instytucie Nauk Judaistycznych w Warszawie, zob. publikację na temat Instytutu, dostęp 17.11.2021). Katz uciekł z Polski i w 1940 r. dostał się do Izraela, gdzie przybrał nazwisko Benshalom i kontynuował karierę naukową w dziedzinie historii literatury oraz przekładał m.in. starożytne dzieła greckie, perskie.

Przemysław Kaniecki