Talerz płytki
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
Jest częścią kolekcji: Szkło artystyczne
Niewielki, płaski flakonik z drewnianą zatyczką wykonany ze szkła hialitowego o mocno zatartej dekoracji w technice złocenia. Naczynie zostało wytworzone przez wdmuchiwanie do formy, która nadała bańce szkła wstępny kształt. Tego typu wyroby – o kształtach uzyskiwanych z form i często dodatkowo wzbogacanych szlifowaniem i rytowaniem, tworzone z grubościennego, kolorowego szkła były w XIX wieku bardzo modne. Pojawiło się wówczas wiele nowych kolorów i odcieni masy szklanej – w tym całkowicie nieprzezroczysta czerń – uznana szybko za wyjątkowo elegancką i bardzo pożądana. Naczynia wykonane z tego materiału – w tym wilanowski flakonik – bardzo często zdobiono w technice złocenia, wyglądającej efektownie na czarnej powierzchni. Niestety delikatna arabeskowa dekoracja została na wilanowskim flakoniku mocno zatarta, jednak jej ślady są wciąż widoczne. Aby uzyskać tak cienkie linie wykonano ją nie za pomocą pędzla, ale pióra ptasiego (później wykorzystywano także pióra stalowe).
Czarne, nieprzezroczyste szkło, z jakiego wykonany jest wazon, zostało wynalezione w XIX wieku przez Georga Franza Augusta Longuevala, hrabiego Buquoy (1781-1851). Był on matematykiem, fizykiem, chemikiem i filozofem, a także właścicielem kilku hut szkła. Nazwa – hialit - inspirowana greckim słowem oznaczającym szkło („hyalos”) została mu nadana przez samego twórcę tej nowinki technologicznej. Została ona wprowadzona do produkcji w 1817 roku. Dzięki swojemu niezwykłemu kolorowi wyroby z niej, takie jak filiżanki, flakoniki, wazony, pojemniki na herbatę czy świeczniki szybko stały się towarem modnym i pożądanym. Moda na hiality trwała jednak stosunkowo krótko – mniej więcej do końca lat 40. XIX wieku, później ustąpiły one miejsca innym wyrobom szklarskim (głównie szkłom barwionym w masie na inne kolory), choć dalej pojawiały się na rynku.
Część dekoracji flakonika została wykonana wtórnie w technice brązowania, linie tak naniesione są wyraźnie grubsze i mniej precyzyjne. Także drewniana zatyczka nie jest oryginalna. Są to ślady dawnej konserwacji.
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 5,2 cm, szerokość: 7,3 cm
Rodzaj obiektu
naczynie użytkowe...
Technika
złocenie, barwienie w masie, formowanie ręczne, szlifowanie...
Tworzywo / materiał
szkło hialit czarny; drewno
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status