Puchar z pokrywą - kufel

Puchar z pokrywą

Puchar z pokrywą wykonany jest z kości słoniowej. Otrzymał cylindryczny kształt, a jego brzusiec dekorowany jest głęboko rzeźbionym reliefem, który przedstawia z jednej strony – medalion z popiersiem Augusta II, otoczony napisem: Fridericus Augustus II Rex Poloniae M.D.L. (trzy litery stanowią skrót od Magnus Dux Lithuaniae). Medalion z podpisem umieszczony jest pomiędzy dwiema tarczami z herbami: Polski i Litwy oraz Saksonii. Puchar posiada oprawę wykonaną ze srebra złoconego, na którą składają się owalna podstawa, rączka i ruchoma pokrywa z dwoma puttami trzymającymi tarczę z herbem Pilawa ( Potockich). Po drugiej stronie względem tarczy herbowej, w liściach akantu, widnieje data: 1697 d.15.Sept. Na wewnętrznej stronie stopy znajduje się również sygnatura jednego z twórców: MOREL ET Cie ORFEVRES PARIS 59. RUE Nve ST. AUGUSTIN, który tworzył oprawę dla kościanej części kufla. Ten niezwykle efektowny przedmiot, który łączy się poprzez wizerunek w medalionie z jednym z królewskich mieszkańców pałacu wilanowskiego (August II dzierżawił Wilanów w latach 1730-1733), można prześledzić w publikacjach związanych z historią rezydencji. Wśród nich należy wspomnieć o albumie wydanym w roku 1877 pod auspicjami ówczesnej gospodyni Wilanowa, Aleksandry Potockiej (1818-1892), pt. Willanów. Album Widoków i Pamiątek… autorstwa W. Gersona i H. Skimborowicza. Było to (i wciąż pozostaje) ekskluzywne, bogato ilustrowane (techniką drzeworytu) wydawnictwo, które stanowi nieocenione świadectwo dawnego wyglądu pałacu oraz zgromadzonych w nim zbiorów. Na stronie 146 albumu pojawia się zapis, który wiązać możemy z opisywanym przedmiotem: Wypukłorzeźbiony kufel ze słoniowej kości, oprawny w srebro z pokrywą i uchem, także ze srebra złoconego. Wyrób wieku XVII wystawia popiersie króla z wypukłem dokoła napisem (…) Oprawa współczesna paryska, p. Froment Meurice, wystawia na pokrycie aniołków trzymających tarczę podwójną, emaliowaną, z herbami Pilawa. François Désiré Froment-Meurice (1802-1855) był paryskim złotnikiem i jubilerem, którego prace zyskały współcześnie uznanie. Wykonywane przez niego obiekty trafiały do kolekcji najzamożniejszych odbiorów – np. cesarza Napoleona III. Ciekawe i wymowne w tym kontekście pozostaje zamówienie przez Potockich współczesnej oprawy kufla właśnie w jego warsztacie.

Paryż, kość słoniowa, August II, król polski, wielki książę litewski, Hipolit Skimborowicz, Wojciech Gerson, Willanów, Album widoków i pamiątek, Aleksandra Potocka