Zaręczyny Władysława IV z Ludwiką Marią Gonzagą

Lata panowania Ludwika XIV są uznawane za okres świetności królestwa Francji, która przejawiała się zarówno na niwie politycznej, jak i kulturowej. W tej drugiej dziedzinie dwór Króla Słońce, jak określany był Ludwik XIV, potrzebował całej rzeszy artystów dokumentujących dokonania władcy. Nie inaczej było w dziedzinie medalierstwa. Na potrzeby dworu pracowała duża grupa grawerów, którą do lat 70. XVII w. kierował Jean Varin, wybitny rzeźbiarz, medalier i wynalazca. Już po śmierci Varina w grupie tej znalazł się także Jean Mauger. Artysta ten urodził się w 1648 roku i początkowo kształcił się oraz tworzył w rodzinnym Dieppe. Wkrótce jednak dzięki talentowi trafił do królewskiego Paryża. Był niezwykle płodnym twórcą, uznawanym przez współczesnych za jednego z trzech najwybitniejszych medalierów czasów Ludwika XIV. W swej działalności podejmował głównie tematy związane z ukazywaniem najważniejszych wydarzeń przypadających na lata panowania Króla Słońce. Taki też charakter ma w gruncie rzeczy prezentowany medal. Okazją do jego wybicia była chęć upamiętnienia zaręczyn Władysława IV Wazy z księżniczką mantuańską Marią Ludwiką Gonzaga, w Polsce znaną jako Ludwika Maria. Medal nie odnosił się bezpośrednio do Ludwika XIV, jednak ze względu na to, że księżna Mantui była jego poddaną, na awersie Jean Mauger umieścił dziecięcą twarz Ludwika XIV, określonego jako władca arcychrześcijański. Warto przy okazji zaznaczyć, że zaaranżowany przez kardynała Mazarina mariaż Władysława IV z Ludwiką Marią przypadł na czas, gdy formalnie panujący Ludwik XIV miał zaledwie 7 lat i to kardynał de facto kierował polityką Francji. Rewers medalu w większym stopniu związany jest z rzeczywistym powodem wybicia medalu, choć zagadnienie związku Władysława IV z Ludwiką Marią ujmuje w sposób alegoryczny, nawiązując do mitologii greckiej. Przedstawia Hymena, greckiego boga małżeństwa, poprzedzającego polskiego konnego posła, którym był wojewoda poznański Krzysztof Opaliński. Co ciekawe medal ten powstał znacznie później niż upamiętnione przezeń wydarzenie. Same zaręczyny miały miejsce w 1645 r., medal zaś wybito najwcześniej w początkach XVIII w., jednak przed 1722 rokiem, w którym Jean Mauger zmarł.

Leszek Poniewozik