Postać kobiety

U Dogonów, podobnie jak w całej Afryce, podstawowym zadaniem kobiety jest rodzenie dzieci. Bezpłodność uważana jest za szczególnie dotkliwą chorobę i Dogonowie próbują leczyć ją na kilka sposobów. Jedną z metod jest odpowiednia skaryfikacja, czyli nacięcia na skórze, które po zabliźnieniu tworzą pożądany wzór. Skórę nacina się na brzuchu, na wysokości pępka, tak aby uzyskać motyw składający się szeregu krótkich, ukośnych linii, pochylonych na przemian w prawo i lewo. Deseń ten naśladuje znaki znajdujące się na skórze Nommo, istot nadprzyrodzonych, których środowiskiem jest woda uważana za boskie nasienie. Płodność kobiet potęguje się też poprzez skaryfikację w formie czterech linii na skroniach. Liczba cztery jest symbolem żeńskim, każde z nacięć przedstawia srom, a nóż nacinający skórę jest metaforą penisa.

W przypadku młodych zamężnych kobiet, które po 2–3 latach starań wciąż nie mają dzieci, jednym ze sposobów leczenia jest przybycie do wsi Songho położonej na Płaskowyżu, w czasie odbywającej się tam inicjacji chłopców związanej z obrzezaniem. W Songho znajduje się słynne miejsce pokryte malowidłami naskalnymi zwane Kondi Pégue. Mąż kobiety informuje muzyków grających na instrumentach strunowych zwanych gingiru o przybyciu żony i prosi ich o przegonienie muzyką zła, które blokuje jej siły rozrodcze. Muzycy muszą zaskoczyć kobietę głośną, hałaśliwą muzyką w nocy, inaczej złe moce mogłyby przygotować się do obrony. Po pozbyciu się blokady kobieta musi jak najszybciej wrócić do domu, do swojego męża. Według Dogonów metoda ta gwarantuje około 80% skuteczność i stosowana była jeszcze na początku XXI wieku pomimo silnej islamizacji wioski Songho.

Obecnie bezpłodność można leczyć w szpitalu znajdującym się w Sangha – największej dogońskiej miejscowości. Co pół roku przyjeżdża tam z Bamako lekarz ginekolog zajmujący się tym problemem. Zawsze jako pierwszą leczy się kobietę, a dopiero w ostateczności mężczyznę.

Ewa Prądzyńska