Filiżanka

Chińska porcelana z dekoracją drukowaną pojawiła się w Anglii w 2. połowie XVIII wieku, następnie zdobyła uznanie w Europie. Wykorzystywanie technik drukarskich do ozdabiania ceramiki stało się jednym z ważnych etapów uprzemysławiania produkcji. Takie dekorowanie wyrobu było czynnością mechaniczną, niewymagającą zatrudniania wykwalifikowanych pracowników. Sprzyjało to upraszczaniu i przyspieszaniu produkcji, a zarazem pozwoliło na obniżenie cen wyrobów. W związku z tym w Anglii zaczęto szukać metod mechanicznego przenoszenia ornamentu na naczynia.

Najpierw tworzono dekoracje w formie naszkliwnej na wyrobach porcelanowych, nieco później także podszkliwne, zarówno na porcelanie, jak i fajansie; aby powstała taka dekoracja, najpierw tworzono wzory ryte na płytach miedzianych. Rowki wypełniano farbą i przenoszono na mokry ceramiczny czerep naczynia za pomocą płatków żelatyny, a następnie, około 1800 roku, na arkusz specjalnego papieru.

Początkowo dominowały kolory niebieski i czarny, następnie zaczęto wprowadzać inne barwy: zieloną, brązową, różową. W 1810 roku opatentowany został druk złoty, a w latach 40. XIX wieku zaczęto łączyć kolory, pojawił się druk wielobarwny. Metoda pozwalająca na powielanie dekoracji na skalę masową rozpowszechniła się na całym kontynencie europejskim. Naśladowano i kopiowano te wzory, wykorzystując często projekty z Anglii. Wyroby angielskie, a zwłaszcza ceramika Wedgwooda, cieszyły się powodzeniem w całej Europie. Wpływała na to staranność wykonania. Pomimo uprzemysłowienia każdego elementu produkcji dbano o wysoką jakość, estetykę ceramiki, starano się jednak utrzymywać niewygórowaną cenę.

Filiżanka z nadrukiem pochodząca z wytwórni Wedgwooda stanowiła element zastawy śniadaniowej. Niewątpliwie była niegdyś ozdobą stołu i naczyniem, z którego pito poranną herbatę. Dzisiaj, będąc częścią zbiorów muzealnych, świadczy o tym, iż przedmiot codziennego użytku, ale starannie zaprojektowany i wykonany, może być cennym nabytkiem w kolekcji.

Magdalena Norkowska