Zapinka

W XIV–XV wieku charakterystycznymi rodzajami ozdób stroju były między innymi srebrne zapinki, które składały się z kolca oraz ozdobnej ramy, przybierającej często kształt koła. Zapinki koliste miały niekiedy plastyczne zdobienia w postaci motywu floralnego, inskrypcji w języku łacińskim lub wzoru ażurowego. Nietypowym przykładem srebrnej zapinki kolistej, jest egzemplarz z inskrypcją AVE MARIA, z ramą uformowaną ze splecionych dłoni. Splecione dłonie symbolizowały zaręczyny lub małżeństwo, dlatego zapinkę tę określa się jako ślubną, typu Handtruwebrazen. Dłonie splecione w uścisku były również symbolem lojalności, zaufania i przyjaźni. Małe okrągłe zapinki z otworem w ramce dla osadzenia kolca znane były w Europie od 2. połowy XII wieku, zaś formy typu AVE MARIA, z inskrypcją lub motywem splecionych dłoni używane były tylko między XII a XIV wiekiem. Zapinkę znaleziono wśród innych srebrnych i pozłacanych ozdób ukrytych wraz z monetami pomorskimi w metalowym naczyniu pod posadzką jednej z kamienic na szczecińskim Podzamczu. Szlachetne kruszce, jak srebro i złoto, przeznaczone były na ozdoby dla wyższych warstw społecznych, mniej zamożni musieli zadowalać się ozdobami z cyny, miedzi czy mosiądzu.

Małgorzata Peszko