Złoty gulden

W XV wieku Rzesza Niemiecka należała do najrozleglejszych i stosunkowo dobrze rozwiniętych gospodarczo terenów Europy. Nie była jednak monolitem politycznym, a królowie niemieccy od XIII wieku, wśród nich także Fryderyk III Habsburg (1415–1493), byli uwikłani w spory z licznymi książętami świeckimi i kościelnymi. Działania Fryderyka III skupiały się głównie na budowaniu potęgi Austrii, ale to za czasów jego panowania Niemcy pomyślnie rozwijały się gospodarczo. W celu prowadzenia handlu międzynarodowego kupcy łączyli się w spółki korzystające z kredytów domów bankierskich, które udzielały pożyczek w złotych guldenach. Emisje tych monet były odpowiedzią na zapotrzebowanie rynku pieniężnego na środek płatniczy do obsługi handlu dalekosiężnego i finansowania rozwoju przemysłu. Pojawiły się również guldeny z imieniem Fryderyka III, takie jak prezentowana moneta z niderlandzkiej mennicy w Deventer. Fryderyk III poprzez związki małżeńskie nabywał kolejne posiadłości, w tym także Niderlandy. Wyrazem podległości cesarzowi Rzeszy było umieszczanie jego imienia na monetach bitych przez tamtejsze ośrodki. Nietypowy jest rewers guldena, na którym widnieje łaciński napis „Moneta z Deventer” oraz końcówka daty emisji 88 (1488), albowiem na guldenach zwykle umieszczano legendę „Moneta Nowa” lub „Moneta Złota”. Rzadkością jest także datowanie monet, sporadycznie pojawiające się w mennictwie europejskim od końca XV wieku. Złote guldeny odgrywały na niemieckim rynku pieniężnym bardzo ważną rolę przez niemal trzy stulecia. Służyły nie tylko do finansowania działalności gospodarczej, ale również politycznej. Guldenami lokalni władcy opłacali najemne wojska, a cesarze książąt i elektorów, aby zjednywać sobie ich polityczne poparcie. W guldenach kupcy i przedsiębiorcy rozliczali wzajemne zobowiązania, a ich liczbą określali wartość majątków i zapisy testamentowe. Pożyczki udzielane cesarzom przez najsławniejszy w Europie augsburski dom bankierski Fuggerów również wyrażone były w guldenach.

Mieszko Pawłowski