Łyżka rytualna

Yasigine (awa vedyam – siostry masek) to kobiety mogące uczestniczyć w obchodzonym co 60 lat święcie Sigi, w którym dominującą rolę odgrywają mężczyźni. Zajmują się dostarczaniem wody i pożywienia uczestnikom Sigi, ale ich najważniejszym zadaniem jest nadzorowanie produkcji piwa z prosa konyo, zapewnienie wystarczającej jego ilości oraz dystrybucja. Z tej właśnie przyczyny rekwizytem Yasigine, insygnium pełnionej funkcji, jest perye – rodzaj dużej łyżki. Gdy w trakcie Sigi Yasigine bierze udział w niektórych procesjach – zawsze niczym berło trzyma w ręku perye.

Pierwszą Yasigine była Yasigi, bliźniacza siostra Yurugu. Podczas pierwszego święta Sigi przyniosła piwo przygotowane przez kobiety i częstowała nim mężczyzn uczestniczących w obchodach. Została więc „kobietą Sigi”, czyli właśnie Yasigine. Podobnie jak jej brat była nieposłuszna wobec Ammy, za co została ukarana śmiercią. Po jej pogrzebie wybrano inną Yasigine, aby reprezentowała ją podczas drugiego Sigi, 60 lat później.

Yasigine można zostać w różny sposób. Do pełnienia tej funkcji starsi wioski mogą wyznaczyć dowolną kobietę. Można odziedziczyć ją po matce. Yasigine może zostać też najstarsza córka z rodziny, w której nie ma mężczyzn (wdowa z córkami). Nieobecność podczas Sigi członka takiej rodziny miałaby dla niej przykre konsekwencje, dlatego przydzielenie córce roli Yasigine jest dla rodziny wybawieniem. Czasami Yasigine zostaje kobieta, która złamawszy zakaz odnoszący się do masek dostaje się pod panowanie ich nyama, czyli siły życiowej. Rolę Yasigine może też pełnić kobieta, która urodziła się w czasie Sigi. Yasigine to ważna funkcja, dlatego kobiety ją sprawujące mają prawo do własnego święta Dama, podczas którego gromadzą się maski ze wszystkich okolic, do których dotarła wiadomość o jej śmierci. Każda chce pożegnać swoją „siostrę”.

Ewa Prądzyńska